Artikelen

De spanning rond Irak leek even te zijn verminderd toen Bagdad de nieuwe wapeninspecties de vrije hand gaf. Maar het lijkt er nu op dat Amerika alles in het werk stelt om een conflict uit te lokken.

Meer dan een decennium duurt het gesteggel over de massavernietigingswapens van Irak nu. De VN-wapeninspecteurs hebben grote hoeveelheden chemische en biologische wapens in Irak vernietigd in de race om de ontwapening van Saddam Hoessein. Daarnaast werd hard gezocht naar faciliteiten waarmee de Irakezen kernwapens konden maken. Maar iedereen lijkt vergeten dat Irak in eerste instantie werd bewapend door het Westen.

In de documentaire ‘Drijfzand’ wordt een beeld geschetst van de wapeninspecties zoals die vanaf 1991, direct na afloop van de Golfoorlog, plaatsvonden. Hieronder een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen rondom Irak en de wapeninspecties, van 1980 tot nu.

Berlusconi is niet alleen minister-president maar ook eigenaar van een imposant zakenimperium dat zich over alle delen van het Italiaanse landschap uitspreidt. Voor de gemiddelde Italiaan wordt het steeds moeilijker géén geld uit te geven bij een van Berlusconi’s bedrijven.

Deze tekst verscheen eerder in de nieuwsbrief van Tegenlicht. U kunt zich rechts op deze pagina daarvoor aanmelden.

Overal in Europa staat het politieke systeem onder druk van het populisme. Vooral in Italië, waar mediatycoon Silvio Berlusconi de leiding heeft. Niet alleen heeft hij de politieke macht, hij beheerst ook de media, die hij van publiek platform voor informatieverspreiding omtoverde tot amusementsmachine. Wat betekent dat voor de democratie en de structuur van de macht? En hoe heeft het zover kunnen komen? De in Nederland wonende Italiaanse filmmaakster Anna Bucchetti vertelt over haar zoektocht naar antwoorden op die vraag.

De Italiaanse premier Berlusconi is meer dan eens aangeklaagd vanwege malversaties. Toch is Italië’s machtigste man nog steeds niet veroordeeld. Elke keer weet hij net op tijd een nieuwe wet door het parlement heen te krijgen die de rechtelijke macht weer even op afstand houdt. Een overzicht.

Wat staat er bij de Duitse verkiezingen op het spel? Wat zijn de belangrijkste problemen in het Duitsland van nu en welke thema's voeren de boventoon in de verkiezingscampagne? Hieronder een korte introductie. Meer informatie en achtergronden vindt u in het tweede item.

“De witte stad aan zee” zoals Heiligendamm wordt genoemd, ligt er nu nog wat verlaten bij. Maar dat zal binnenkort veranderen. Begin 2003 is een grondige opknapbeurt voltooid en kan de badplaats weer de rol gaan spelen die ze in de geschiedenis al meerdere malen vervulde: een exclusief rustoord voor de absolute elite van de samenleving. Eens het domein van koningen, hertogen, tsaren en prinsessen, binnenkort zullen de prachtige witte villa’s aan zee worden bevolkt door rijke westerlingen. Volgens de nieuwe eigenaar zullen daar weinig Duitsers tussen zitten. Alleen de allerrijksten der aarde zullen zich een plekje in het nieuwe paradijs kunnen veroorloven, en daarmee wordt de badplaats voor de gewone burgers weer net zo ontoegankelijk als vóór de DDR-tijd.

Op internet is een schat van informatie te vinden over de aankomende verkiezingen in Duitsland. Zo heeft de Nederlandstalige portal Duitslandweb een zeer uitgebreide special over de stembusgang van onze oosterburen op het web geplaatst.

Er zijn de laatste jaren een aantal interessante boeken verschenen over het Duitsland van na de val van de muur. Antje de Winter van de portal Duitslandweb selecteerde voor ons een aantal Nederlandstalige uitgaven over het 'nieuwe Duitsland', en over Nederlands-Duitse betrekkingen. Hieronder haar aanbevelingen met een korte omschrijving.

“We zijn allen oorlogsmisdadiger geworden”, stelde Robert Fisk, journalist van het Britse blad The Independent, naar aanleiding van het bloedbad bij Mazar-I-Sharif, eind november vorig jaar (1). De opstand van de gevangenen en het neerslaan daarvan door de Noordelijke Alliantie, Amerikaanse en Britse troepen, leidde tot gruweltaferelen waarbij in een paar dagen tijd zeker 350 Talibanstrijders omkwamen, alsmede zo’n 40 bewakers en één Amerikaan. Het Pentagon haastte zich te melden dat de Amerikaanse troepen het bloedbad niet hadden kunnen voorkomen, maar aanwezige journalisten en diverse mensenrechtenorganisaties trokken die snelle conclusie in twijfel. Hoewel de exacte toedracht rondom het uitbreken en neerslaan van de muiterij hier en daar onduidelijk blijft, volgt hieronder een korte reconstructie van de gebeurtenissen.

“You can go to your local hardware store and buy the protection against terrorist attacks for yourself for less than the cost of a restaurant meal.”

Veel frontsoldaten van de strijd tegen het terrorisme zullen nooit een terrorist in levende lijve ontmoeten, maar voeren hun werk uit in de beschermde omgeving van één van de onderzoeksinstellingen die zich actief met de oorlog of met de beveiliging van de maatschappij bezig houden. In de uitzending bezochten we de defensielaboratoria van TNO in Den Haag en Rijswijk, de beroemde RAND corporation in de VS, en waren we in Schotland waar terrorisme-expert Paul Wilkinson de leiding heeft over het 'Centre for the Study of Terrorism and Political Violence' van de universiteit van St Andrews. Een korte beschrijving van deze instituten en hun rol in de nieuwe oorlog.

Voor de meeste marktsectoren verliep het afgelopen beursjaar rampzalig, maar voor sommige bedrijfstakken bleken de afgelopen 12 maanden uiterst lucratief. De aanslagen van 11 september zorgden voor de opleving van een markt die sinds de val van de muur wat in een dipje was geraakt. Bedrijven die op hun product op een of andere manier het label “anti-terroristisch” wisten te plakken konden zich verheugen op grote belangstelling van burgers, het bedrijfsleven en –met name Westerse- overheden.

Achtergrondinformatie bij sleutelfiguren uit de uitzending

De toenemende schaarste aan energie is een potentiële bron van grote conflicten. In Energy Risk schetst Tegenlicht twee rampscenario’s bij de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie.

Door Ilse van der Velden