Hoe duurzaam onderneemt Nederland? VPRO Tegenlicht heeft een lange traditie in het signaleren van initiatieven die duurzaamheid en ondernemerschap combineren. Maar wat als er, zoals na de mislukte overname van Unilever, kritiek ontstaat dat een bedrijf zich minder moet richten op duurzaamheid en meer op directe winst? Is duurzaamheid leuk zolang het de aandeelhouder niets kost? Hoog tijd om duurzaam ondernemen in Nederland tegen het licht te houden.
reacties op aflevering
'Een bubbelbad van duurzaamheid'
De prachtige beelden van groene initiatieven in Tropicana in Rotterdam gaven kijkers hoop en inspiratie. Het zet ook aan tot denken: wat zijn de volgende stappen om een circulaire economie op grote schaal te verwerkelijken?
Tien jaar geleden zond VPRO Tegenlicht 'Afval is Voedsel’ uit. Voor veel mensen het startsein om op een nieuwe manier naar duurzaamheid en economie te kijken. Het was het begin van het zogenoemde Cradle to Cradle denken in Nederland. Duurzaamheid en geld verdienen ging opeens hand in hand.
verder denken dan bedrijven
Niet alleen bedrijven gingen Cradle to Cradle ontwerpen en produceren. Ook steden als Almere, Venlo en Maastricht bouwden hele wijken en parken volgens dit concept. De gebouwen en producten worden zodanig ontworpen en geproduceerd dat ze volledig kunnen worden hergebruikt, afbreekbaar zijn en dat er tijdens de productie geen schadelijke afvalstoffen ontstaan.
bijlagen
Afkoelen
afleveringen over klimaatverandering
Afvalverwerking
van fruitpuree naar leer en van koffiedik naar oesterzwam
must-reads voor de innovatieve milieufanaat
vier longreads
dun laagje groen
Inmiddels heeft het duurzaam ondernemen diverse labels gekregen: Cradle to Cradle, The Blue Economy, circulaire economie. Is er sprake van een richtingenstrijd? Is bedrijvig Nederland echt duurzaam geworden, of is het slechts een dun laagje groen? Onlangs was de Brits-Nederlandse multinational Unilever nog het doelwit van een onvrijwillige overname. Deze mislukte, maar onmiddellijk gingen er stemmen op dat het bedrijf, dat de Dow Jones Sustainability Index aanvoert, zich minder moet richten op duurzaamheid en meer op directe winst. Duurzaamheid is leuk maar het mag de aandeelhouder niets kosten.
groene dromen
Toch lijkt het bedrijfsleven op zich wel voorstander van duurzaam produceren. Unilever, DSM, AkzoNobel, FrieslandCampina, Philips, Shell, KLM en Heineken vormden samen de Dutch Sustainable Growth Coalition. Pensioenfondsen schreven een brief aan Unilever om hen aan te moedigen niet in te leveren op duurzaamheid. Groene aandeelhouders proberen bedrijven te beïnvloeden.
In Venlo is Cradle to Cradle inmiddels heel normaal. En in het Blue City-project in Rotterdam proberen jonge ondernemers in een voormalig tropisch zwemparadijs een ecologisch bedrijfsnetwerk op te zetten. We bedoelen het allemaal goed en we willen veel op het gebied van duurzaamheid, maar wanneer gaan we echt vliegen?
Met: Anne-Marie Rakhorst (duurzaam ondernemer), Feike Sijbesma (CEO DSM) en Gunter Pauli (duurzaam ondernemer), Coert Zachariasse (CEO Delta Development Group), Willemijn Verdegaal (Advisor Responsible Investment & Governance MN).
Regie: Rob van Hattum en Gijs Meyer Swantee
Research: Henneke Hagen
Productie: Marie Schutgens
meer zoals 'Groene dromen'
Doorbraak van duurzaam
Nu duurzame energie goedkoper aan het worden is dan energie uit fossiele brandstoffen, voltrekt zich een omslag naar een wereld zonder CO2-uitstoot.
Afval is Voedsel (deel II)
Programmamaker Rob van Hattum en researcher Gijs Meyer Swantee volgen Michael Braungart op zijn zegetocht door Nederland. Deze Man met een Missie dwingt producerend en ondernemend Nederland om duurzaam produceren serieus te nemen.
Afval = voedsel (deel I)
Het afval dat we lozen verdwijnt niet, er bestaat namelijk geen verdwijnen omdat de aarde een gesloten systeem is. Ons afval lijkt alleen onzichtbaar omdat we het verdunnen met water, bedekken met aarde of weg laten blazen door de wind.