Het duurzame paradijs is dichterbij dan we denken

Stel je voor: het is 2030 en we leven inmiddels in een wereld zonder schaarste. Energie, vervoer, gezonde voeding: nergens is meer een tekort aan. Een droom? Niet volgens Ruud Koornstra, de nationale energiecommissaris.
In een tijd waarin rampen en crises de waan van de dag bepalen, is het misschien een beetje moeilijk voor te stellen. Maar volgens Ruud Koornstra, de nationale energiecommissaris, is het écht waar: het paradijs op aarde – een radicaal andere wereld zonder schaarste – ligt binnen handbereik.
En zijn verhaal is behoorlijk overtuigend.
het paradijs van Ruud Koornstra
Dat paradijs, zo zegt Koornstra, begint hier in Nederland met de energietransitie. De prijs van schone energie, zoals zonne- en windenergie, duikt al jaren met een enorme rotgang omlaag. Steeds beter weten we deze praktisch oneindige bronnen van energie op te vangen en door te zetten naar onze samenlevingen.
Tegelijkertijd weten we onze huidige industrie steeds zuiniger in te richten. Dat is ook niet zo moeilijk, want de fabrieken van vandaag werken nog steeds veelal – ja, echt waar – met technieken die werden ontwikkeld na de Tweede Wereldoorlog; toen duurzaamheid nog geen issue was. De energiebesparingen die nu doorgevoerd kunnen worden zijn daarom enorm.
Zodra deze twee trends samenkomen – het slimmer opwekken en het slimmer besparen van energie – zal energie bijna gratis worden, zegt Koornstra. 'We gaan toe naar een overvloed. Je hebt wel een systeempje nodig om die energie te vangen en te verwerken, maar in een circulaire wereld wordt dat steeds goedkoper, afgezet tegen een oneindige bron aan energie. Die kosten worden verwaarloosbaar. Schone energie zal voor iedereen daarom nagenoeg gratis worden.'

de man en zijn duurzame missie
kijk 'Op energiemissie'
'als energie bijna gratis is, dan wordt vervoer ook bijna gratis’
uit energie volgt de rest
Uit bijna gratis energie, volgt al het andere, zegt Koornstra. En daar begint het paradijs langzaam op te doemen. 'Want als energie bijna gratis is, dan wordt vervoer ook bijna gratis. Dat zijn al twee vormen van een basisinkomen, om het zo maar even te noemen; basisfaciliteiten.
En Koornstra gaat door. 'Stel nou dat we gezondheid ook anders gaan inrichten? Zieke mensen weer beter maken is nu een verdienmodel. Maar als je het slim en goedkoper wil doen, zorg je dat mensen niet ziek worden.'
Geen obsesitas meer door de oude McDonalds-wegwerpcultuur, maar preventie, bijvoorbeeld door gezonde voeding. Koornstra: 'Tel dit allemaal bij elkaar op en daar ontstaat langzaam al een beetje dat paradijs op aarde.'

een wereld zonder CO2-uitstoot?
kijk 'Doorbraak van duurzaam'
we zijn al lang begonnen
Klinkt het je toch nog een beetje als verre toekomstmuziek in de oren? Dan heeft Koornstra een boodschap: we zijn al lang begonnen. Niet in Silicon Valley, niet in China, maar gewoon hier in Nederland.
'Wij zijn de vernieuwers van de wereld,' zegt Koornstra. 'Ons koude kikkerlandje heeft bij uitstek alles wat er nodig is voor een totale systeemverandering: geld, kennis, technologie, onze geografische ligging en misschien nog wel het belangrijkste: ondernemingszin. Vliegtuigen bedreigden onze zeevaartdominantie? We bouwden de eerste luchthaven ter wereld! Er bleek gas te liggen in Groningen? Binnen twaalf jaar lag er een volledige infrastructuur.'
En ook in de energietransitie zijn er vernieuwers genoeg. De eerste elektrische auto kwam gewoon uit Lochem. Koornstra zelf introduceerde de LED-lamp in 2006, waarmee vanaf dat moment zo'n negentig procent energie bespaard werd op alle vervangen lampen.