Kijken naar de rijken

'Belastingen, belastingen, en de rest is bullshit!', riep historicus Rutger Bregman vorig jaar op het World Economic Forum in Davos, waar de superrijken zich jaarlijks verzamelen voor hun onderonsje.

Daarmee wees hij de hele wereld op een pijnlijk feit: de superrijken betalen véél te weinig belasting en dragen daarmee bij aan de toenemende ongelijkheid en aan de armoede van de publieke dienstverlening.

Nederland is een onderdeel van dat probleem: het is een belastingparadijs voor de superrijken. Filantropen geven gul, maar ontwijken vaak de normale belastingen. Volgens de Amerikaanse schrijver en politiek analist Anand Giridharadas is deze liefdadigheid een sigaar uit eigen doos: 'Veel rijke mensen geven liever tien miljoen aan goede doelen dan vijf miljoen aan belastingen. Filantropie in de Verenigde Staten omvat meer dan 400 miljard dollar per jaar.'

Waarom belasten we de rijken niet net als gewone burgers? En wat zou het opleveren als we dat wel zouden doen?

meer over de uitzending ▾

Ook voor deze crisis stond onze publieke sector onder druk: scholen komen geld en leraren te kort, de politie zit klem en verpleegkundigen draaien overuren voor een karig salaris. VPRO Tegenlicht onderzocht het verband tussen belastingontwijking door de rijken en de schrijnende tekorten in de publieke sector, zoals het onderwijs en de zorg. Wie gaat er straks opdraaien voor de kosten van de coronacrisis? Hoe gaan we straks verder? Moet het niet helemaal anders, nu we zien hoe cruciaal onze publieke sector is?

over de uitzending

Aristoteles beweerde al in zijn Politica – een sleuteltekst in de geschiedenis van het westerse politieke denken – dat het noodzakelijk is dat rijkdom een grens kent. 'Want,' stelt hij, 'zodra iemand zich bezighoudt met vermogensvermeerdering, zal hij snel proberen zijn kapitaal tot in het oneindige te vergroten en dat dient geen enkel doel.' Wordt het tijd om deze stelling opnieuw serieus te bekijken?

We vroegen Anand Giridharadas welke rol Nederland speelt, als belastingparadijs. Daarop stelt hij: ‘In de Verenigde Staten, mijn land, zijn er kinderen die geen ziekenzorg krijgen, omdat Nederland als belastingparadijs optreedt voor Amerikaanse bedrijven.' 

Het geld dat bedrijven als Facebook en Google hadden moeten betalen aan winstbelasting in Amerika, lekt weg via dubieuze belastingconstructies.

Het klinkt als een dooddoener, toch is het zo: de rijken worden alsmaar rijker, terwijl de armen alsmaar armer worden. Zouden we daarom, naast een armoedegrens, niet ook een bovengrens voor vermogens moeten invoeren

Waarom belasten we de rijken niet net als gewone burgers? En wat zou het opleveren als we dat wel zouden doen?

hoe dichten we de groeiende kloof tussen arm en rijk?

Hoogleraar Ingrid Robeyns, die we ook spraken voor deze uitzending, onderzoekt het nut en de mogelijkheid van zo'n eerder gestelde bovengrens voor vermogens: 'Acht procent van de huishoudens in Nederland leeft in armoede, terwijl anderen van extreme rijkdom kunnen genieten. Dat is niet alleen triest en onrechtvaardig, maar ook een slechte besteding van de middelen.'

Regie: Britta Hosman
Research: Henneke Hagen 
Productie: Olivier Schuringa
Eindredactie: Bregtje van der Haak & Doke Romeijn

over de sprekers

wie zijn deze sprekers? ▾

'Nederland is een exporteur van oligarchie'

'hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord?'

leesvoer

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

over de Meet Up

kijk terug

Pakhuis de Zwijger - 15 april 2020

In deze livecast bespreken we de aflevering. Waar halen we het geld vandaan om de publieke sector en andere vitale beroepen te (her)waarderen?

meer economie