Siemensstadt: de private verzorgingsstaat?
Aan de rand van toenmalig Berlijn bouwde Siemens zo'n honderd jaar geleden een stad speciaal voor haar arbeiders, met alle voorzieningen van dien. Niet alleen regelde Siemens woningen, opleidingen, aandelen en pensioenen – het zorgde ook voor vrijetijdsbesteding, kerken en weeshuizen. Daarmee stond het bedrijf aan de wieg van een soort private verzorgingsstaat.
Bij Siemens kriebelde het tegen het einde van de negentiende eeuw van de expansiedrift. Het bedrijf groeide gestaag en wilde uitbreiden, maar rondom de twee fabrieken die het in Berlijn bezat, was geen ruimte. Daarom besloten de bewindvoerders te kiezen voor een groot oppervlak buiten de stad, gelegen tussen Spandau en Charlottenburg. Dit zou bekend komen te staan als Siemensstadt. Dat was geen onterechte benaming: zonder overheidsbemoeienis ontwikkelde Siemens het gebied van een drassig moerasgebied tot een volwaardige stad.
Making Cities: de stad van de toekomst
terug naar de aflevering
Geschiedenis
Werner von Siemens startte in 1847 zijn bedrijf in de Berlijnse wijk Kreuzberg. In de beginjaren was Siemens een compacte onderneming van vaardige technici. Als pionier van de telegrafie ontwikkelde het één jaar na oprichting de eerste lange-afstands telegraafverbinding, die tussen Berlijn en Frankfurt liep. Kort daarna volgden orders voor grote aantallen telegraafverbindingen in Rusland, alsmede tussen Londen en Calcutta. Daar bleef het echter niet bij: Siemens ontwikkelde tussen circa 1860 en 1880 de eerste elektrische treinen, gloeilampen en generatoren. Aan Londen leverde het de eerste straatverlichting ter wereld. Rond 1900 was het al uitgegroeid tot één van de grootste bedrijven van Duitsland.
meer bijlagen
De toekomst volgens Siemens
Behalve dat het onze wasmachines maakt, houdt Siemens zich intensief bezig met de toekomst van de ‘livable city.’ Het bedrijf probeert door innovatie oplossingen te vinden voor de stad van de toekomst – nog vóórdat de vragen gesteld worden. Sterker nog: ze formuleren zelf de vragen.
De formule van de stad
Natuurkundige Geoffrey West ontdekte universele regels waarin de dynamiek van de stad te vangen is. De uitkomst van zijn berekeningen is verontrustend.
Strand East, IKEA’s toekomstige woonwijk in Londen
Naast Edland-bedden, Billy-kasten en massaal geproduceerde schilderijen, kunnen we nu ook voor hele wijken bij IKEA terecht. Als een van de eerste bedrijven is een dochterbedrijf van IKEA namelijk bezig een complete wijk te bouwen in oost-Londen: Strand East. Helemaal volgens de IKEA-filosofie; betaalbaar, op gezinnen gericht, simpel en degelijk.