VPRO Tegenlicht zoekt: coronapioniers

2 april 2020

Ben jij of ken jij iemand die in deze tijd het coronavirus te lijf gaat met creativiteit? Door iets nieuws te verzinnen om het leven in quarantaine te verlichten of anderen te helpen? Laat het ons weten!

139 inzendingen

klik hier om je initiatief te delen ↓

doe je mee?

De crisis raakt ons allemaal. Gelukkig ontstaan er overal in Nederland positieve initiatieven om elkaar te helpen: van extra boodschappen voor de hele straat en het verzamelen van laptops voor leergierige kinderen, tot online theaterlessen en restaurants die hun overschotten doneren aan een voedselbank.

We willen al die fantastische ideeën en initiatieven – klein én groot – van al jullie coronapioniers verzamelen en in kaart brengen op een door ons speciaal opgezet platform.

Laat ons weten hoe jij helpt, of welke initiatieven je in jouw buurt of online langs hebt zien komen, en deel ze met ons!

deel nu je initiatief via platform Ushahidi →

voorbeelden

Angst, stress en somberheid: gevoelens die in tijden van corona en ingrijpende veranderingen kunnen opspelen. Psycholoog Gijs Coppens legt uit waar die gevoelens vandaan komen én komt met tips om juist nu het hoofd koel te houden.

Noodfonds voor sekswerkers

Het Dutch Emergency Fund haalde in drie weken meer dan 11.000 euro op voor sekswerkers die door de crisis zonder inkomen zitten.

Initiatiefnemer Hella Dee: ‘Ik werk in een bordeel, en ik vond het gelijk al behoorlijk stressvol om geen inkomen te hebben. Ikzelf kan het wel even uitzingen, maar dat geldt niet voor iedereen. Sommige mensen kunnen, als ze vandaag stoppen met werken, morgen geen boodschappen doen. En veel van hen kunnen geen bijstand van de overheid aanvragen.

Veel mensen doen sekswerk omdat ze geld nodig hebben. Die kunnen dus niet zomaar stoppen met werken. Dat brengt risico’s met zich mee; er zijn al minder klanten, maar ook meer opdringerige klanten. Mijn collega’s zeggen nu ‘ja’ tegen bepaalde klanten of services, waar ze eigenlijk geen goed gevoel bij hebben.

DEF keert een noodsteunbedrag van 40 euro uit aan werkers. Dit is voor dingen als eten, medicatie en transport. De crowdfunding voor het fonds gaat heel hard. Ik heb geen flauw idee hoe dat komt, maar ik vind het heel hoopgevend. Als je prostituee bent, is er altijd dat stigma, en dat heeft echt een grote impact op je leven en hoe mensen je behandelen. Maar nu hebben we al meer dan driehonderd donateurs. I don’t know what happened, but it’s amazing.’

'collega’s zeggen nu ‘ja’ tegen klanten of services, waar ze eigenlijk geen goed gevoel bij hebben'

ghghjfvghcvghn

'in deze tijd is het belangrijk om mentaal in beweging te blijven'

Artikel

Online lessen voor leergierige ouderen

Stichting Oud Geleerd Jong Gedaan biedt leergierige ouderen colleges aan over verschillende vakgebieden. Nu de fysieke colleges zijn geschrapt, gaan ze online verder. We spraken Enny, die met haar collega's al zes jaar in buurtcentra, bibliotheken en verpleeghuizen colleges verzorgt, voor ouderen. Enny van Arkel: ‘Studenten kunnen de kennis die zij tijdens hun studie opdoen in zo’n college delen met ouderen. Vanwege de coronacrisis zijn onze colleges geschrapt waardoor wij al die mensen niet meer fysiek kunnen bereiken.' 'We kregen enorm veel berichten van vaste deelnemers die onze colleges missen nu ze noodgedwongen thuis zitten. Daarom zijn wij gestart met het aanbieden van gratis online colleges. Zo kunnen ouderen zichzelf mentaal in beweging houden en hun gedachten verzetten, wat met al dat enge nieuws de afgelopen weken écht belangrijk is.’

Boodschappen en laptops voor kwetsbare gezinnen

Abdelhamid Idrissi biedt met zijn stichting Studiezalen kinderen in Amsterdam een rustige en veilige omgeving om hun huiswerk te maken. Tijdens de corona-crisis helpt hij deze kwetsbare kinderen en hun gezin aan voedselpakketten, online huiswerkbegeleiding en laptops.

Abdelhamid Idrissi: 'Toen corona uitbrak moesten alle kinderen die normaal gesproken naar ons toe komen thuisblijven. Ik maakte me zorgen om deze kwetsbare gezinnen. Gezinnen die in kleine woningen leven, grote gezinnen die niet voldoende laptops hebben om de kinderen te laten leren, laat staan internet hebben. Toen hebben wij alle 700 gezinnen die wij al helpen opgebeld en gevraagd tegen welke problemen ze nu aanlopen.

Veel gezinnen hadden boodschappen nodig omdat het inkomen was weggevallen en er waren onvoldoende laptops om de kinderen thuis te laten leren. Daar schrokken we echt van. Een plaatselijke ondernemer doneerde als eerste een aantal tassen boodschappen, en sindsdien worden we dag en nacht gebeld door mensen die willen helpen. Toen we zagen hoeveel gezinnen het moeilijk hebben, hebben we besloten dit initiatief ook na de de crisis door te zetten.’

'we worden dag en nacht gebeld door mensen die willen helpen'

Fenno Meijer geeft via skype psychologische hulp aan mensen met corona-stress. Ook geeft hij relatietherapie aan stellen die onder druk staan vanwege deze crisis.

Fenno Meijer: ‘Veel van mijn afspraken met cliënten vervielen dus ik kwam thuis te zitten. Ik ben totaal niet het type dat stilzit, dus ik vroeg me af wat ik dan wél kon doen. Toen heb ik besloten om via skype psychologische hulp te bieden aan mensen met angstklachten en spanning door deze situatie. Want dat is heel hard nodig. Natuurlijk zijn we allemaal bang en dat is ook normaal, maar bij sommige mensen beheerst die angst en stress hun hele dag. Dan kunnen ze mij bellen en ga ik samen met hen kijken hoe ik ze hierbij kan helpen. Een soort eerste hulp bij corona-stress.

Mensen maken zich in deze periode zorgen over veel verschillende dingen. Ondernemers zien hun zaak kapotgaan en krijgen daar stress van, anderen zijn bijvoorbeeld heel bang voor de dood. Het is belangrijk dat deze mensen dan ergens terecht kunnen.’

'positiviteit is hard nodig om deze donkere periode vol te houden'

Theaterles via Instagram

Op haar instagrampagina @buro_bis geeft Anneke Chen elke maandag, woensdag en vrijdag om 11:00 uur gratis toneellessen aan kinderen. En die lessen zijn met twintigduizend views en tienduizend volgers, razend populair.

Anneke Chen: ‘Ik vroeg me af wat ik kon betekenen voor de situatie waarin Nederland nu zit. Ik ben gediplomeerd theaterdocent dus toen dacht ik, ik kan wel wat theaterlessen geven. Dus nu geef ik op Instagram elke maandag, woensdag en vrijdag theaterlessen van tien minuten waarbij ik probeer veel positiviteit en vrolijkheid het huis in te brengen. Ik maak de lessen interactief en spreek de kinderen aan alsof ik bij ze in de kamer sta. Vaak zorgt dat ervoor dat het hele gezin meedoet, ook de ouders.

Ik hoor van veel ouders dat de theaterles echt een lichtpuntje op hun dag is. Het geeft zowel hun kinderen, als henzelf enorm veel vreugde in een donkere tijd. Die positiviteit is heel hard nodig om deze periode vol te houden.'

Buitenconcerten door het hele land

De Nijmeegse vrijwilligersorganisatie Club Goud organiseert contactloze buitenconcerten voor ouderen door het hele land.

Oprichtster Moniek: 'Toen ik op de radio hoorde van de lockdown, brak mijn hart. Contact met de maatschappij en bezoekjes zijn voor ouderen ontzettend belangrijk. Eerst hebben wij een kaartjesactie georganiseerd, en een paar dagen later, op een maandag, gingen we via onze socials na of er animo was voor buitenconcerten. Die dinsdag was het eerste concert, en inmiddels hebben we door het hele land 130 concerten gepland.'

'De situatie is heel schrijnend in veel oudereninstellingen. We krijgen aanvragen via de site: "Willen jullie deze week naar ons komen, er is nog niemand geweest, er is heel veel behoefte aan vrolijkheid op de afdeling."’

'We compenseren de muzikanten, die het ook moeilijk hebben nu, voor hun optredens. Daarvoor hebben we een crowdfunding gestart, en die gaat megasnel. Er is sowieso al veel interesse: we hadden in 24 uur al 80 aanmeldingen van vrijwilligers.'

'De ouderen vinden het geweldig: ze raken ontroerd, geven ons kushandjes door het raam. En niet alleen ouderen, ook zorgmedewerkers vinden het een groot succes. Mensen komen in tranen naar ons toe om te vertellen hoe fijn ze het vinden.'

'mensen komen in tranen naar ons toe'

'Johan heeft weer sociaal contact en Najoua oefent gebarentaal'

Studenten van het instituut voor gebaren taal & dovenstudies in Utrecht kletsen via Skype met mensen uit de dovengemeenschap die vanwege de crisis weinig sociaal contact hebben. Een initiatief voor deze doelgroep is hard nodig, zegt coördinator Jamie Knecht aangezien andere initiatieven voor hen niet altijd toegankelijk zijn.

Coördinator Jamie Knecht: ‘Zowel onze studenten als veel doven zitten nu thuis. Dat leverde in onze ogen twee problemen op: onze studenten kunnen niet oefenen met gebarentaal en mensen uit de dovengemeenschap hebben weinig sociaal contact. Horenden kunnen de telefoon oppakken en met iemand kletsen, voor doven is dat lastig.

Daarom koppelen we studenten aan mensen uit de dovengemeenschap. Zo kunnen we eenzaamheid bij doven en doofblinden tegengaan en onze studenten krijgen de mogelijkheid te oefenen met gebarentaal.

Uit het verhaal van Johan blijkt wel hoe nodig dit is. Hij is doof en zeer slechtziend en zit door de coronacrisis de hele dag thuis, waardoor hij weinig sociaal contact had. Wij hebben hem gekoppeld aan onze studente Najoua. Zij typt tekst naar Johan, en hij gebaart naar haar terug. Zo helpen ze elkaar: Johan heeft weer sociaal contact en Najoua oefent met gebarentaal.’

In gebarentaal kletsen via Skype

Studenten van het instituut voor gebarentaal & dovenstudies in Utrecht kletsen via Skype met mensen uit de dovengemeenschap die vanwege de crisis weinig sociaal contact hebben. Een initiatief voor deze doelgroep is hard nodig, zegt coördinator Jamie Knecht, aangezien andere initiatieven voor hen niet altijd toegankelijk zijn.

Daarom koppelen we studenten aan mensen uit de dovengemeenschap. Zo kunnen we eenzaamheid bij doven en doofblinden tegengaan en onze studenten krijgen de mogelijkheid te oefenen met gebarentaal.

Uit het verhaal van deelnemer Johan blijkt wel hoe nodig dit is. Hij is doof en zeer slechtziend en zit door de coronacrisis de hele dag thuis, waardoor hij weinig sociaal contact had. Wij hebben hem gekoppeld aan onze studente Najoua. Zij typt tekst naar Johan, en hij gebaart naar haar terug. Zo helpen ze elkaar: Johan heeft weer sociaal contact en Najoua oefent met gebarentaal.’

Lekker kletsen met de kletslijn

Woningcorporatie Mooiland zette twee weken geleden 'de Kletslijn' open. Medewerkers bellen twee keer per week met mensen die vanwege de crisis niet naar buiten kunnen en toch behoefte hebben aan sociaal contact.

Woordvoerder Irma van Grunsven: 'Wij verhuren veel aan oudere mensen. We merkten dat huurders en woningzoekenden die ons belden met een vraag ook even een gezellig praatje wilden maken. Daar hebben we niet altijd tijd voor. Daarom hebben ervoor gekozen om de kletslijn in het leven te roepen. In woningcomplexen zijn er normaal altijd allerlei activiteiten en bezoek, en die vallen nu weg. Mensen komen echt in een isolement terecht.'

'We willen mensen met dit initiatief een hart onder de riem steken. De gesprekken gaan overal over: de één wil gewoon praten over koetjes en kalfjes, de ander over zijn verleden. Mensen zijn heel blij dat ze even kunnen kletsen. Ze kijken na elk belletje alweer uit naar het volgende.'

'men kijkt na elk belletje alweer uit naar het volgende'

'bij sommigen beheerst stress en angst hun hele dag'

ghghjfvghcvghn

Eerste hulp bij corona-stress

Fenno Meijer geeft via skype psychologische hulp aan mensen met corona-stress. Ook geeft hij relatietherapie aan stellen die onder druk staan vanwege deze crisis.

Fenno Meijer: ‘Veel van mijn afspraken met cliënten vervielen dus ik kwam thuis te zitten. Omdat ik totaal niet het type ben dat stilzit, heb ik besloten om via Skype psychologische hulp te bieden aan mensen met angstklachten en spanning door deze situatie. Want dat is heel hard nodig. Natuurlijk zijn we allemaal bang en dat is ook normaal, maar bij sommige mensen beheerst die angst en stress hun hele dag. Dan kunnen ze mij bellen en ga ik samen met hen kijken hoe ik ze hierbij kan helpen. Een soort eerste hulp bij corona-stress.

Naast individuele therapie, ondersteun ik ook stellen die nu vastlopen. Als je relatie al een beetje wankel was, en je krijgt dit op je dak, dan is dat geen pretje. Goede ondersteuning kan dan net het zetje zijn om anders met die problemen om te gaan.'

we gebruiken voor het verzamelen een bijzonder platform: Ushahidi

Ushahidi (Swahili voor ‘testimony’) werd ontwikkeld in 2008 door een groep Keniaanse bloggers. De aanleiding was de noodtoestand die in Kenia ontstond tijdens de verkiezingen van 2008.

Hierbij werd er op grote schaal gefraudeerd door het zittende regime. De bevolking pikte dit niet en er braken grootschalige protesten uit die op zeer gewelddadige wijze werden neergeslagen. Er vielen duizenden doden en het land verviel in totale chaos.

De officiële Keniaanse nieuwsmedia meldden niets van de gewelddadigheden.

De oprichters van de opensourcesoftware Ushahidi wisten hierop binnen enkele dagen een platform in de lucht te krijgen waarop burgers melding konden maken van de ongeregeldheden bij hun in de buurt.

Iedere burger kon per sms, email, Twitter of direct via het platform laten weten wat er gaande was. In een paar dagen tijd ontving het platform 45.000 meldingen waarmee ze een ‘crisismap’ konden aanmaken.

Vanwege COVID-19 hebben de makers het platform gratis beschikbaar gemaakt, zodat iedereen – en dus ook wij – er mee aan de slag kan.

Aflevering

we filmden al eens bij de makers van Ushahidi

kijk nu: 'Recht voor allen'

lees verder

VPRO Tegenlicht bracht in 2016 een bezoek aan het kantoor van Ushahidi in Nairobi en ontmoette daar de CEO, Angela Oduar Lungati.

Angela: 'We konden destijds niet naar buiten en op de tv werden alleen cartoons uitgezonden', vertelt ze. 'De regering probeerde alles te bagatelliseren, terwijl het land in brand stond.'

Dat was het moment waarop de oprichters van Ushahidi, Ory Okolloh, Juliana Rotich, David Kobia en Erik Hersman, binnen enkele dagen een platform in de lucht wisten te krijgen waarop burgers melding konden maken van de ongeregeldheden bij hun in de buurt.

Een algoritme plaatste de informatie automatisch op een landkaart van Google Maps, zodat gebruikers van het platform bijna real time konden zien waar onrust was.

Het team van Ushahidi realiseerde zich toen alles voorbij was, dat hun software ook op andere manieren gebruikt kon worden. Ze gaven de broncode vrij voor hergebruik. Sindsdien is de software talloze malen hergebruikt: o.a. bij de aardbeving in Haïti in 2010, de bosbranden in Rusland in 2010, voor preventie van seksueel misbruik van vrouwen in Egypte en voor aidspreventie in Oost-Afrika.

Het opensource-platform is inmiddels 80.000 keer gebruikt in meer dan 150 landen en vertaald in meer dan vijf talen.