Goldman Sachs: het interview

Voor 'Goldman Sachs en de vernietiging van Griekenland' probeerde Tegenlicht de bazen van de zakenbank zélf in de uitzending te krijgen. Maar al snel bleek dat Goldman Sachs bepaald niet stond te trappelen om mee te werken aan een tv-interview. Het laatste bod van Goldman was een telefonisch interview. Lang leek het erop dat ook zo'n interview er niet ging komen. Een halve week voor de uitzending was het uiteindelijk toch raak.
In het telefooninterview spreekt Tegenlicht-regisseur Alexander Oey met Lucas van Praag, het hoofd 'corporate communications' van Goldman Sachs (zie onderaan). Het interview duurde 37 minuten en is hier in zijn geheel af te luisteren, in vijf delen.

Microkrediet, macroschuld?
terug naar de aflevering
In het eerste deel wordt gespoken over de cross currency swaps die plaatsvonden tussen Goldman Sachs en het Griekse bureau voor staatsschuld-management. Van Praag leest Goldman Sachs' statement voor, dat hij naar eigen zeggen heeft aangepast, omdat het teveel klonk alsof het 'door een advocaat' was geschreven. Toch heeft zijn verklaring dezelfde inhoud als het formele statement van Goldman Sachs omtrent de Griekse transactie.
Dat dergelijke swaps nu niet meer door Eurostat worden toegelaten, verandert niet dat ze in 2001 legaal waren, aldus Van Praag. Tevens bestrijdt hij de opvatting dat financiële producten zoals swaps te riskant zouden zijn voor lidstaten: 'elke staat maakt er gebruik van.'
In dit deel vraagt Oey of het gebruik van derivaten niet te riskant is gebleken. Van Praag stelt dat derivaten door veel mensen verkeerd begrepen worden, en daardoor verkeerd gebruikt. En 'iets gebruiken wat niet begrepen wordt, is bij voorbaat gevaarlijk.' Als men de derivaten beter had begrepen, was het misschien niet zover gekomen, denkt Van Praag.
Dat Goldman Sachs als boogeyman ('boeman') van de crisis wordt gezien, is volgens Van Praag onterecht. Bovendien stelt Van Praag dat de hoorzitting van Goldman Sachs in het Amerikaanse Congress gebeurde zodat de Amerikaanse overheid 'een bepaald punt' kon maken, en dat de feiten werden verdraaid om tot de juiste conclusie te komen.
In het derde deel hebben Oey en Van Praag het over de deregulering van de markt die in de loop van de jaren '80 plaatsvond. Zorgde die deregulering ervoor dat banken 'too big to fail' konden worden? En was dat een factor in het ontstaan van de crisis?
Verder legt Van Praag uit hoe een toekomstige crisis voorkomen kan worden. Hij gelooft in meer regulering, maar welk belang hebben banken bij strengere reguleringen?
Tenslotte gaat hij in op vragen van Oey omtrent de verwovenheden van de bancaire sector en de beleidsmakers die de marktreguleringen opstellen.
'Ik denk niet dat er een systeem bestaat dat hebberigheid kan tegengaan,' aldus Lucas van Praag. 'Wel is er misschien een systeem te bedenken dat zulk gedrag niet beloont.' Maar zoiets lijkt hem lastig. Ook legt hij uit waarom bonussen volgens hem zo lastig zijn aan te pakken.
Na kort in te gaan op de teloorgang van Griekenland, vraagt Oey naar de beschuldigingen van senator Levin in de hoorzitting voor het Congress: is er sprake van een conflict of interest, wanneer Goldman Sachs geld verdient met het indekken van de risico's waaraan ze hun klanten blootstellen?
Van Praag: 'Wij hebben ook geld verloren.'
In het laatste deel vertelt Van Praag onder andere hoe hij denkt dat de toekomst van de financiële markt eruit moet zien, en hoe de risico's beter beheerst kunnen worden. Hij waarschuwt echter voor overregulering: dat zou tot een marktverschuiving kunnen leiden, en zoiets 'zou wel eens de volgende bubble kunnen zijn.'

Over Lucas van Praag
Lucas van Praag is sinds 2000 werkzaam bij Goldman Sachs. In 2001 werd hij het hoofd van Corporate Communications, de PR-afdeling van Goldman Sachs. Sinds zijn installering als PR-hoofd kreeg van Praag al een groot aantal controverses voor zijn kiezen, en verweerde zich ferm: volgens de New York Observer is het PR-beleid van Goldman Sachs 'basically a stiffly extended middle finger, waved in the air for all to see.'
Woensdag 8 februari - op de dag van het interview met Tegenlicht - laat Van Praag in een persbericht weten op te stappen bij Goldman Sachs.
meer bijlagen bij de aflevering

'Goldman will get back to you'
Goldman Sachs heeft in de media het imago van een 'arrogant bedrijf'; in de Amerikaanse senate hearings over de kredietcrisis werden e-mails voorgelezen waaruit de fijnzinnigheid van de medewerkers al duidelijk naar voren kwam. Sinds eind november heeft Tegenlicht contact met Goldman Sachs. En dat eindigde in de eis tot aanpassing van de perstekst en de opname van een Goldman Sachs statement in de uitzending.

Alle financiële producten op een rij
Ziet u door de bomen het bos niet meer? Ook verdwaald in het labyrint van CDO’s, CDS’s, cross-currency swaps, interest rate swaps en obligaties? Dat geeft niets, zelfs de mensen uit het vak snappen er vaak niets meer van. Hier een korte handleiding met handige filmpjes en links.

Hoe Goldman Sachs staatsschuld wegtovert
In 2001 had de Griekse regering dringend behoefte aan geld, maar bijlenen mocht eigenlijk niet meer. Zakenbank Goldman Sachs wist wel een truc.

Eurostat: controle alleen op afspraak
Het Europees statistisch bureau Eurostat wist van de swap deal tussen Griekenland en Goldman Sachs die de Griekse staatsschuld in 2001 met enkele miljarden omlaag bracht. Welke rol speelt Eurostat precies in dit verhaal en welke actie hadden ze kunnen ondernemen?

Goldman Sachs in Nederland
Goldman Sachs opent binnenkort hun eerste kantoor in Nederland. De bank streeft naar een groot aandeel in het beheer van Nederlands pensioengeld. Net nu Nederlands grootste pensioenfonds ABP een proces begint tegen Goldman Sachs wegens misleiding. Welke rol speelt Goldman Sachs in Nederland? Follow the Money-oprichter Eric Smit vertelt.