Hoe gaat het nu met eerlijke onderneming Fairphone?
In 2016 volgde Tegenlicht ontwerper Bas van Abel. Hij wilde een mobiele telefoon maken die mens en natuur zo min mogelijk belast. Hoe is het de eerlijke onderneming vergaan?
Fairphone, dat sinds 2020 winstgevend is, heeft de elektronica-industrie laten zien 'dat het kan,' zegt Eva Gouwens. Volgens Eva, die in 2018 oprichter Bas van Abel opvolgde als ceo, is het mogelijk om een duurzamere en eerlijke mobiele telefoon te ontwikkelen en deze succesvol op de markt te brengen. Aanwaaien kwam dat natuurlijk allerminst. Welke hindernissen werden er genomen?
'We hebben de elektronica-industrie laten zien dat het kan'
Iedereen moet meedoen
Goud vormde een grote uitdaging. Het is een essentieel maar erg problematisch materiaal voor de elektronica-industrie. Niet alleen door de enorm vervuilende productiemethode, maar ook door kinderarbeid en het arbeidsintensieve proces. Ook hebben mijnwerkers een gebrek aan gereedschap om de productie en dus hun inkomsten op te schalen.
Om daar verbetering in te brengen vond Fairphone uiteindelijk de hulp van Fairtrade en Solidaridad, twee organisaties die zich inzetten voor eerlijke en duurzame productieketens. Goed nieuws kwam toen andere bedrijven besloten mee te doen. Volumes konden sneller omhoog en zo ook het inkomen van de mijnwerkers in Peru. Het laat volgens Eva zien dat Fairphone het niet alleen hoeft te doen, en dat willen ze ook niet: ‘Als we navolging vinden, dan gaat het ineens rollen. Zo begint bredere systeemverandering.'
In China liepen ze tegen een ander probleem aan. Door bureaucratie en tussenkomst van diverse bovenlagen kon Fairphone er niet goed achterkomen welke problemen de fabrieksarbeiders precies hadden. Na veel anonieme gesprekken bleek het minimumloon een probleem te zijn: daar viel niet van te leven.
Dat minimumloon kon bovendien niet zomaar omhoog via de fabriek, daarvoor waren de winstmarges in de sector te klein. Dat loste Fairphone op door direct geld te geven aan de fabriek voor bonussen voor de werknemers. Zo wordt het gat tussen het minimum- en een leefbaar loon volgens Eva inmiddels gedicht.