Het migratiedebat in Nederland: een moeras vol fabels

vanaf zondag 20 juli te zien op ons YouTube-kanaal en te luisteren in de podcast app

‘Door veel politieke partijen wordt migratie aangewezen als dé oorzaak van alle grote problemen in de Nederlandse samenleving, zoals de woningnood en problemen in de zorg en het onderwijs,’ aldus Marlou Schrover, hoogleraar migratiegeschiedenis in Tegenlicht podcastaflevering ‘Nederland migratieland’. ‘Politici schetsen een verhaal waarbij de suggestie wordt gewekt dat als we maar iets doen aan migratie, alle andere problemen vanzelf worden opgelost. Dat migranten maatschappelijke problemen veroorzaken waardoor veel mensen leed ervaren, is simpelweg niet waar.’

Als de politiek iets wil doen aan problemen die daadwerkelijk het gevolg zijn van migratie, kan ze volgens Schrover beginnen met de werkgevers aanpakken die de arbeidswetgeving overtreden. En politici die asielmigratie willen verminderen, moeten volgens Marlou kijken naar de oorzaken waarom mensen vluchten: ‘Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen vluchten zodra ze hoop verliezen. Als mensen in situaties verkeren waarbij hun kinderen kunnen sterven, zijn ze bereid om de gevaarlijke en dure overtocht naar Europa te maken. Zeker wanneer er is bezuinigd door de VS en verschillende Europese landen op ontwikkelingssamenwerking en opvang in de regio.' 

Schrover noemt als voorbeeld de grote humanitaire crisis die nu plaatsvindt in Sudan. ‘In Sudan zijn er nu dertien miljoen mensen op de vlucht geslagen door oorlog en honger. Er waren organisaties in Oeganda die Sudanese vluchtelingen konden opvangen, maar die ontvangen op dit moment veel minder financiering. Mensen uit Sudan zijn daardoor op dit moment via Egypte onderweg naar het Noorden. Dit had voorkomen kunnen worden door te investeren in organisaties zoals het UNHCR die mensen in de regio opvangen. Nu er bezuinigd is op ontwikkelingssamenwerking en opvang in de regio, blijven er voor vluchtelingen nog twee keuzes over: daar doodgaan of proberen ergens anders een nieuw leven op te bouwen.  

Het populistische beleid van de afgelopen jaren vergroot ironisch genoeg dus het aantal asielaanvragen in Europa. Schrover: 'Het is overtuigend bewezen dat investeren in opvang in de regio leidt tot minder vluchtelingen die de overtocht naar Europa maken. Andere strategieën, zoals het tegenhouden van vluchtelingen aan de Europese grens — waar nu wél geld naartoe gaat — zijn niet bewezen.’ 

Er is dus nog een lange weg te gaan om uit het moeras van onwaarheden, zondebokpolitiek en onderbuikgevoelens te komen dat het migratiedebat in Nederland is gaan beheersen. Samen met Schrover zetten we alvast een stap in de goede richting. Tijd om de feiten over migratie weer hoorbaar te maken.