Over de woede van een oude spion

Britse schrijver en oud-spion John Le Carré overleden

  • Chris Kijne

Deze week overleed auteur en oud-spion John Le Carré. Journalist Chris Kijne blikt terug op het interview dat hij in 2006 hield met de charmante oud-spion.

Een hotelkamer in Londen. Best een duur hotel, want voor de ambiance - televisie, weetjewel – hebben we gekozen voor iets met hout en lederen fauteuils. Wat minder handig is, want oud Engels hout kraakt dat het een lieve lust is. En regisseur Roel van Broekhoven heeft iets bedacht met rails en een camera die daarover heen en weer beweegt. Waardoor de cameraman bij iedere stap die hij zet achter zijn bewegende camera het geluid van vallende bomen produceert.

Andere kamer dus. Op het laatste moment. Zonder ambiance, dus een beetje zonde van het geld.

Zo gaan die dingen.

'Pleasen tot het uiterste was Cornwells overlevingsmechanisme in het sociale verkeer'

de kapitalistische honden zijn los

Mooier kan Le Carré het niet maken. Helderder kan je het ook niet zeggen. Het duurt niet lang voor we van het gesprek over zijn jongste boek -  dat de westerse grondstoffenroof in Congo als onderwerp heeft - bij zijn algemenere wereldbeeld zijn: de neo-conservatieven in Washington zijn de aanvoerders van de kapitalistische honden die na de Val van de Muur zijn losgelaten op de wereld. Het tragische triomfalisme waarmee wij, van Het Westen, dachten dat we de overwinnaars waren en de wereld verder naar onze hand konden zetten, leidde in Oost en West tot een losgeslagen markt, met desastreuze economische en geopolitieke gevolgen .

we hebben onze kans laten schieten

Terwijl er, na de Val van de Muur, juist een unieke kans was, zegt Le Carré. Een ‘window of opportunity’ waarin we, na het einde van het reëel bestaande socialisme, écht een nieuwe wereldorde hadden kunnen bouwen. Een rechtvaardiger sociale wereldorde, waarin het beste van twee systemen werd verenigd.

We hebben die kans verkwanseld. Uit hoogmoed en hebzucht. Met een slechtere wereld als gevolg.

David Cornwell noemt het de grootste teleurstelling van zijn leven. En ik schiet vol als hij het zegt. 

'We hebben onze kans verkwanseld. Uit hoogmoed en hebzucht. Met een slechtere wereld als gevolg'