Vier inzichten om radicaal anders naar migratie te kunnen kijken

Stel dat er straks een tekórt is aan nieuwkomers. Dat we de openstaande vacatures in de bouw, de zorg en het onderwijs maar niet krijgen opgevuld. Wat dan? Waarom zijn we zo migratiedebat-moe, en kunnen we de discussie niet anders benaderen? Een verhelderend toekomstgericht gesprek in vier citaten met hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis Leo Lucassen.

1. ‘We moeten beseffen dat migratie helemaal niet zo uitzonderlijk is’

Hier spreekt de historicus: migratie is van alle tijden en dus al eeuwen een wereldwijd, menselijk fenomeen. Mensen gaan van A naar B omdat het op de ene plek beter en veiliger is, omdat er meer perspectief is op werk, voedsel en inkomen of simpelweg omdat er geen conflicten zijn. In Nederland is dat niet anders. Lucassen: ‘Elk jaar gaan er 100.000 mensen uit en komen er bijna 200.000 mensen in'.

2. ‘Migranten worden te lang van de arbeidsmarkt weggehouden’

Bij beleidsmakers bestaat het idee: maak het nieuwkomers niet te geriefelijk, want dat heeft een aanzuigende werking. Het buitenland mag vooral niet de indruk krijgen dat je, als je hier eenmaal een status hebt, volledig in de watten wordt gelegd.

Maar met die instroom valt het allemaal reuze mee, vindt Lucassen. Volgens hem moet je mensen perspectief bieden en streven naar een inclusiever migratiebeleid. Nieuwkomers horen erbij.

'in meerdere segmenten van de arbeidsmarkt ontstaat een tekort'

future shock: een podcast over de toekomst met makers, doeners en denkers

3. ‘Bied mensen uit het Midden-Oosten een kans om hier te werken’

We zien dat er in meerdere segmenten van de arbeidsmarkt tekorten ontstaan. Laaggeschoold werk wordt nu nog veelal gedaan door Oost-Europeanen, maar landen als Polen worden ook steeds rijker en die arbeidsmigranten zullen vermoedelijk terugkeren.

Het is volgens Lucassen zaak om ‘out of the box’ te denken: waarom zou je niet mensen uit het Midden-Oosten de kans geven hier te komen werken, mits ze daarvoor gekwalificeerd zijn? In het gesprek vertelt Lucassen hoe hij dat voor zich ziet.

4. ‘Wel op de arbeidsmarkt, maar dan zonder sociale voorzieningen’

Deze quote, of stelling zo je wilt, komt niet van Lucassen zelf, maar van Branko Milanović, een Servisch-Amerikaanse econoom die zich bezighoudt met ongelijkheid in mondiaal perspectief. De komst van nieuwkomers stuit op veelal culturele bezwaren en dus moet je hierin op zoek naar een maatschappelijk evenwicht.

Hoe? Door nieuwkomers wel voor een bepaalde tijd op de arbeidsmarkt toe te laten en hen daar gelijk te behandelen als de autochtone werknemer, maar zonder dat ze aanspraak kunnen maken op niet-werkgerelateerde sociale voorzieningen als kinderbijslag en staatspensioen. Een model dat, hier versimpeld verteld, in Singapore wordt toegepast, maar waar volgens Lucassen bezwaren aan kleven.

Zoek je een Tegenlicht Meet Up bij jou in de buurt?