Publicaties

Tegenlicht volgde voor de uitzending Grand Paris. De president en de architect een jaar lang de ontwikkelingen rond het prestigieuze project ‘Grand Paris’ door de ogen van de Nederlandse architect en deelnemer Winy Maas.

Winy Maas heeft inmiddels in Parijs MVRDV's visie voor Grand Paris in 2030 gepresenteerd: "Paris Plus Petit".

Nicolas Sarkozy (Parijs 1955) is sinds mei 2007 de 23ste president van Frankrijk. Hij werd al snel bekend door grote slagen als de vrijlating van Íngrid de Betancourt, zijn daadkrachtige leiderschap van de EU tijdens de financiële crisis, zijn poging om het conflict tussen Rusland en Georgië op te lossen en niet in het minst om zijn scheiding en nieuw huwelijk met de populaire zangeres en voormalig model Carla Bruni. De rechts-populistische Sarkozy is een nieuwe politicus: hij komt letterlijk niet van dezelfde school als zijn voorgangers en de rest van de gevestigde politieke orde, maar was advocaat. Hoewel hij zelf een zoon van immigranten is, staat hij bekend om zijn ferme standpunten over immigratie en zijn krachtige taal 'van het volk'.

Grand Paris is een duidelijk voorbeeld van centrale ‘top-down’ planning van de charismatische president Sarkozy. In de uitzending over Amsterdam en de metropoolregio lijkt Nederland te democratisch voor een dergelijke aanpak, hoewel we wel degelijk een planningstraditie hebben (denk aan de polders, de Deltawerken). Zorgt het ontbreken van krachtige leiding er wellicht voor dat veel grote projecten als de Noord-Zuidlijn of de Betuwelijn hier lijken te mislukken? En hoe maakbaar is de stad eigenlijk?

In de zomer van 2007 kondigde de Franse president Nicolas Sarkozy grootse plannen aan voor Parijs: tien teams van architecten en stedenbouwkundigen werden uitgenodigd om mee te denken over hoe de Franse hoofdstad met haar voorsteden, Grand Paris, er in de toekomst uit moet zien.

De stad Parijs (100 km²) wordt begrensd door de boulevard périphérique en heeft ruim 2 miljoen inwoners. In de hele regio Ile de France (12000 km²) wonen ruim 12 miljoen mensen. Groot Parijs is verantwoordelijk voor een derde van de Franse economie. Maar dat wil niet zeggen dat het hele gebied even rijk is. Er zijn grote verschillen in inkomen, wonen en werk tussen Parijs en de banlieue, en tussen de voorsteden onderling.

De Franse journaliste Michèle Leloup (l'Express) schreef een boek over Grand Paris en geeft speciaal voor Tegenlicht een rondleiding langs enkele van de 'grands travaux' van Sarkozy's voorgangers.

Biografieën van de tien architecten en stedenbouwkundigen die door Sarkozy uitgenodigd zijn om mee te denken aan stadsvernieuwingsplan Le Grand Paris.

Winy Maas heeft inmiddels in Parijs MVRDV's visie voor Grand Paris in 2030 gepresenteerd: "Paris Plus Petit".

Tegenlicht volgt een jaar lang de ontwikkelingen rond het prestigieuze project ‘Grand Paris’ door de ogen van de Nederlandse architect en deelnemer Winy Maas. De Franse president Sarkozy wil niet alleen -zoals zijn voorgangers- een prestigieus gebouw in zijn naam laten bouwen, hij wil de toekomst van de hele stad Parijs vormgeven.

Lockerbie Revisited draait volgende week op het Nederlands Filmfestival in Utrecht, naast de Tegenlicht(co-)producties I Wanna Be Boss (Marije Meerman 2008) en Episode III - Enjoy Poverty (Renzo Martens 2008). Lockerbie Revisited is ook genomineerd voor de Prix Europa in de categorie Current affairs. De Prix Europa is het grootste mediafestival van Europa. Het vindt plaats in oktober in Berlijn.

Om in de toekomst te kunnen overleven is groei onontbeerlijk. Voorwaarde voor die toekomstige groei, zeker in tijden van crisis, is een nieuw type aanjager: in de woorden van economisch geograaf Richard Florida een ‘megaregio’. Tegenover leegloop en krimp op het platteland staat gelijktijdige bevolkingsgroei in metropolen en mega-regio’s. Volgens Florida zijn de megaregio’s belangrijker dan steden, belangrijker zelfs dan landen. De vraag is nu: hoe kunnen deze gebieden (blijven) groeien op een duurzame, ecologisch verantwoorde wijze, en met behoud van leefbaarheid en sociale standaarden?

Om in de toekomst te kunnen overleven is groei onontbeerlijk. Voorwaarde voor die toekomstige groei, zeker in tijden van crisis, is een nieuw type aanjager: in de woorden van economisch geograaf Richard Florida een ‘megaregio’.

De eerste film in Tegenlichts trilogie over de stadswereld van de nabije toekomst is een documentaire over ruimtelijke planning in Nederland: Amsterdam make-over 2040.

Door Hans van Wetering

Het is het nieuwe buzzword van Richard Florida, na 'creative class' en 'megaregion'. Wat verstaat hij eronder?

Voor het eerst in de geschiedenis woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden – vaak in sloppenwijken – en de mondiale trek naar de stad gaat door. Wat bepaalt de kwaliteit van leven in de stad? En hoe houden we de stad leefbaar? De VPRO duikt in het stadsleven op zoek naar nieuwe ideeën en maakt de balans op. Maakt de mens de stad of maakt de stad de mens?