
Waar het geloof in politici afneemt, stijgt het vertrouwen in de kracht van burgers.
Wat te doen tegen regimes en legers die niet of nauwelijks informatie verschaffen over incidenten, bomaanslagen, martelingen of misstanden? De burgerdetective zoekt het zelf wel uit. Met beschikbare gereedschappen en data in het digitale domein, zijn burgers prima zelf in staat om reconstructies te maken en zo ‘de waarheid’ te achterhalen.

'Tijd voor transparantie'
Tijdens de uitzending 'Digitale burgerdetectives' zagen we hoe burgers het heft in eigen handen nemen. Maar wat vonden ze eigenlijk van de uitzending?
Het zijn de nieuwe ogen van de democratie. Organisaties van burgerdetectives, internetspeurders en bloggende specialisten. Ze verzamelen elke dag nieuwe relevante informatie uit alles wat rondgaat op het wereldwijde web en sociale media. Gegevens over geo-locaties, gewelddadigheden, betrokken personen, vernielingen, luchtaanvallen, martelingen, vaarroutes, wapentuig, geraakte doelen en aantallen omgekomen slachtoffers.
Door de data van dit veelvoud aan openbaar beschikbaar bewijsmateriaal (open source intelligence) met elkaar in verband te brengen, is het digitale burgerjournalistennetwerk Bellingcat méér te weten gekomen over het neerschieten van vlucht MH17 dan de nationale onderzoekscommissie. En een ‘burger-specialist’ die jarenlang het JSF-dossier volgt weet méér dan het gemiddelde Kamerlid. Digitale technologie verandert de relatie tussen staat en burger. Waar het geloof in politici afneemt, stijgt het vertrouwen in de kracht van burgers.
bijlagen

Column: the act of seeing
Anno 2016 wordt je niet alleen uitgenodigd voor feestjes, borrels en gezellige avonden in de kroeg. Het kan ook zomaar gebeuren dat je via mail of social media het voorstel krijgt om detective te worden. Of beter gezegd: een deel van je kostbare tijd te besteden aan enig detectivewerk.

Overzicht: de burgerdetectives
Als de media en overheden de zoektocht naar de waarheid staken, nemen burgers het heft in eigen handen. Hier een overzicht van vernuftige detectives uit de VPRO Tegenlicht uitzending 'Digitale burgerdetectives'.

Video: reconstructie MH-17
Waar begin je als je probeert te achterhalen of een groepje militairen betrokken is geweest bij het neerhalen van een passagiersvliegtuig? 'Met open bronnen en sociale media', weet Eliot Higgins.

Artikel: het oog als wapen
In Tegenlicht: het in de gaten houden van de overheid was van oudsher de functie van de journalistiek. Internet maakt nu ook van de burger een detective.
Het gebruik van geweld in de burgeroorlogen in Oekraïne en Syrië of de staatsgreep in Turkije is niet zomaar uit te bannen. Maar als journalisten niet vanuit de oorlogsgebieden over de wandaden kunnen berichten, dan kunnen de ‘nieuwe ogen van de democratie’ toch in elk geval de ware toedracht proberen te achterhalen om op deze manier de daders ter verantwoording te roepen. Het devies van Chris Woods van het digitaal collectief Airwars is dan ook: ‘Don’t think you can wage a secret war or commit atrocities without being seen, not in our digital age!’
Regie: Shuchen Tan Research: William de Bruijn Productie: Jeroen Beumer

Elke week een flinke dosis toekomst in je mail?
Mis geen énkel verhaal over de toekomst van tech, duurzaam (samen)leven, werk, geluk, economie en politiek.
De toekomst in je inbox
Je bent er bijna...
Om de nieuwsbrief te ontvangen doe je het volgende:
- Open je e-mail en zoek naar een bericht van ons
- Bevestig je e-mailadres
- Je ontvangt nu regelmatig onze nieuwsbrief 🥳