Hoe herstellen we ons onmenselijke vluchtelingenbeleid?

  • Daan Kuys

Het Europese vluchtelingenbeleid is onmenselijk. Wat kunnen we doen?

© AFP
© AFP

Migranten die vastzitten bij de grens met Polen en Wit-Rusland / AFP

Angela Merkel bedankt Polen voor het beschermen van de Europese buitengrenzen

Gevoel van controle

Hoe stoppen we dit onmenselijke beleid? Veel stabieler zal de wereld de komende decennia niet worden. Een goed uitgewerkte visie op menselijk vluchtelingenbeleid is essentieel.

Iemand die al jaren nadenkt over dit onderwerp is de Oostenrijker Gerald Knaus. Knaus is directeur van het European Stability Initiative en bedacht het akkoord dat in 2016 werd gesloten tussen Turkije en de EU. Dat akkoord kreeg veel kritiek van zowel rechtse partijen als mensenrechtenorganisaties. Die laatsten zagen de deal vooral als het omkopen van dictators om migranten op afstand te houden. Voorstanders zagen vooral de grote afname van het aantal migranten dat verdronk tijdens de gevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee.

Dictators als Loekasjenko of Erdogan kunnen onophoudelijk migranten en vluchtelingen naar onze grens sturen. Wat doen we dan?

Het grote probleem is het gebrek is aan controle, zegt Knaus in gesprek met VPRO Tegenlicht. ‘Zonder afspraken met landen buiten de EU heb je geen controle. Dictators als Loekasjenko of Erdogan kunnen onophoudelijk migranten en vluchtelingen naar onze grens sturen. Wat doen we dan? Het gevoel geen controle te hebben wakkert een verschuiving aan naar extreemrechts beleid.’ Bovendien leidt de ongecontroleerde trek naar Europa dus tot de dood van duizenden mensen die verdrinken, doodvriezen of omkomen in de Sahara.

Knaus pleit daarom nog altijd voor het onderhandelen met landen buiten de EU die bereid zijn om migranten daar te houden, en zelfs terug te nemen wanneer zij de EU bereiken. In ruil neemt de EU elk jaar een bepaald aantal vluchtelingen op uit datzelfde land. Landen worden overgehaald om mee te werken door middel van geld, versoepelde visarechten, studiebeurzen en andere privileges. ‘Op die manier zouden we veel meer mensen kunnen opnemen dan we nu doen,’ aldus Knaus. ‘Maar dan op een veilige en gecontroleerde manier.’

‘Het is mogelijk, want het is eerder gedaan. Maar daar is onderhandeling met landen buiten de EU voor nodig'