Kwestie van vertrouwen
Door fake news, gehackte verkiezingen en leugens van wereldleiders heeft het vertrouwen in politici, media en bedrijven een dieptepunt bereikt. Is dat nog te herstellen?
In 2017 gebeurde iets opmerkelijks. Volgens het mondiaal opererende communicatie- en marketingbureau Edelman daalde voor het eerst sinds de start van de 21e eeuw het vertrouwen van burgers in politici, media en bedrijven. Dit concludeerden zij op basis van onderzoek dat het bureau al jaren produceert voor hun jaarlijkse ‘Trust Barometer‘. Harde feiten hebben concurrentie gekregen van ‘alternative facts’, waarin machtsbeluste politici als Trump, Poetin en Erdogan grossieren, Twitterbots en buitenlandse hackers blijken verkiezingen te hebben gemanipuleerd.
reacties op de aflevering
'Ik wil geen databundel zijn!'
Heeft het vertrouwen in politici, media en bedrijven een dieptepunt bereikt? Welke rol spelen fake news, gehackte verkiezingen en big data hierin? Kijkers waren hier verontrust maar ook kritisch over.
De vraag is of dit vertrouwensverlies inherent is aan ons huidige bestaan in de ‘infosphere’. Als wij toestaan dat we een verzameling data worden, dan zijn we daarmee uiteraard manipuleerbaar. En als direct gerichte reclame op social media op het onderbewustzijn kan inspelen, dan kan dat met politieke beïnvloeding tijdens verkiezingen ook. Cambridge Analytica, het bedrijf dat analyse van social mediagebruik inzette voor de Trump-campagne en het Brexit-referendum, heeft dat inmiddels genoegzaam bewezen.
Is dat dan slecht? Facebook en Twitter maken het mogelijk dat iedereen meepraat over politiek. Is dat niet juist waar democratie om draait? Het is van belang om een beter begrip van de werking van sociale media te krijgen en uit de online informatie-bubbel te komen; zelfkennis en een kritische kijk op onze eigen vooroordelen lijken daarbij cruciaal.
bijlagen
'Ik wil geen databundel zijn!'
Heeft het vertrouwen in politici, media en bedrijven een dieptepunt bereikt? Welke rol spelen fake news, gehackte verkiezingen en big data hierin? Kijkers waren hier verontrust maar ook kritisch over.
Meer lezen over vertrouwen
De aflevering 'Kwestie van vertrouwen' laat zien dat elkaar vertrouwen in het huidige social media-tijdperk steeds lastiger wordt. Waardoor komt dit? Hoe kunnen we het vertrouwen terugwinnen?
Omarm het verschil
In de aflevering 'Kwestie van vertrouwen' zien we mensen die elkaar voor het eerst diep in de ogen aankijken. Waarom doen ze dat en wie zijn deze mensen? De beelden zijn afkomstig uit de video 'Omarm het verschil' waarmee de anonieme makers willen laten zien dat we allemaal anders zijn maar in wezen gelijk.
De staat van vertrouwen
Volgens het Amerikaanse communicatiebureau Edelman is er momenteel sprake van een ‘wereldwijde implosie van vertrouwen’. Socioloog Paul Dekker van het Sociaal en Cultureel Planbureau is minder somber.
De wantrouwige burger
'Trust is a delicate flower'. Het is een fraai poëtische uitspraak die Oxford filosoof Luciano Floridi doet in de VPRO Tegenlicht aflevering ‘Kwestie van Vertrouwen’. En hij kijkt er veelbetekenend bij. Naast poëtisch is de uitspraak ook misschien wel meer wáár dan ooit. Hoe komt het dat vertrouwen zo’n kwetsbare bloem is geworden?
Hoe meet je vertrouwen?
de trust barometer
Een analyse over hoe we het vertrouwen verloren zijn en hoe we dit weer terug zouden kunnen winnen.
Met: Ran Cohen (voormalig Israëlisch veiligheidsagent en veiligheidsadviseur), Richard Edelman (CEO communicatie- en marketing bureau Edelman), Luciano Floridi (filosoof Oxford Internet Institute), Arent Jan Hesselink (general manager Edelman Nederland), Michal Kosinski (psycholoog en datawetenschapper Stanford Universiteit) en James Williams (voormalig chief technology officer bij Google en onderzoeker ‘Ethics of Persuasion’ aan het Oxford Internet Institute).
Regie: Jos de Putter
meer zoals 'Kwestie van vertrouwen'
What makes you click
Welke vernuftige slimmigheden en andere digitale wetmatigheden maken dat wij onze digitale winkelwagen zo vol mogelijk gooien?
Bureau voor digitale sabotage
Wij lijken gevangen in een wereldwijd digitaal web, gecreëerd door overheden en Silicon Valley. Hoe blijven wij de baas over onze eigen data? Zijn er wegen om te ontsnappen aan de digitale dystopie?
We zijn het zat
Bezuinigingen en groeiende ongelijkheid leidt tot onrust en onbehagen. Maar waar blijft de opstand?
elke maandag per mail alle updates
Op de hoogte blijven van VPRO Tegenlicht? Abonneer je op de nieuwsbrief en ontvang wekelijks het laatste nieuws, achtergronden en extra's bij de uitzendingen.
like VPRO Tegenlicht op Facebook
Ga naar Facebook