Onze dierbare dictators
Elke dag zien we ze in het nieuws. Onze eigen Europese leiders die o zo blij zijn met de volksopstanden in Noord-Afrika, en over elkaar heen buitelen om de vallende woestijndictators daarginds te veroordelen.
Maar hoeveel boter heeft Europa op zijn hoofd? Hoe afhankelijk is Europa van deze regimes voor olie en gas? Wat deed Europa in de naam van het gesloten houden van Fort Europa? Hoe vaak handelden we uit angst voor de gevaarlijke islamistische inborst van deze volken? Wie profiteerden - over de hoofden van de bevolkingen heen- over deze machtsconstructies? En waren Europa en Noord-Afrika - en niet te vergeten de VS en Israël - eigenlijk niet heel tevreden met deze status quo? Tegenlicht over het pact met de duivel: handige deals, win-win-situaties en (niet zelden) perverse connecties tussen de twee kusten van “onze” Middellandse Zee.
bijlagen
Europese relaties
olie, religie, wapenhandel, immigratie
Tirannen top drie
Khadafi, Ben Ali en Mubarak
boter op ons hoofd
hoogtij van neoliberalisme
Noord-Afrika is voor Europa vooral een producent van olie en gas, een afzetmarkt voor wapens, een broedplaats voor islamisme en een thuisland van een teveel aan asiel- en gelukszoekers. Dit heeft dan ook de onderlinge relaties bepaald. Na de koloniale tijd heeft Europa bepaald niet bijgedragen aan de modernisering van Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en Egypte.
Nu de oude tirannen wankelen, wordt steeds meer duidelijk hoe en waarmee Europa ze in het zadel hield. Hoe Khadaffi en Berlusconi elkaar vonden over de olie van hun maatschappijen ENI en NOC. Hoe Nicolas Sarkozy uitgerekend met Hosni Mubarak een ‘Union pour la Méditerranée’ wilde bouwen. Hoe Tony Blair en de London School of Economics de “dynastie Khadafi” weer salonfahig maakte. En hoe onze eigen premier Rutte zijn verontwaardiging uitspreekt, terwijl tegelijkertijd een delegatie van het Nederlandse bedrijfsleven op tournee is langs Arabische ‘rulers’.
Tegenlicht over de beboterde hoofden van de politieke top in Londen, Parijs, Rome en Den Haag. Oud Midden-Oosten correspondent Joris Luyendijk (‘Het zijn net mensen’ en ‘Je hebt het niet van mij, maar…’), islamkenner Tariq Ramadan (Oxford), politicoloog Luis Martinez (Rabat) en voormalig buitenlandminister Gianni de Michelis (Rome) ontleden onze relaties met de autoritaire leiders ‘aan de overkant’. Oftewel: de moraal van het Maghreb verhaal.
biografieën
Interviews: Anne Branbergen / Alexander Oey / Jos de Putter/
Samenstelling: Jos de Putter
Productie: Bella Boender
Research: William de Bruijn / Gerko Wessel
Beeldredactie: Jaap Koster
Eindredactie: Henneke Hagen / Jos de Putter
meer zoals 'onze dierbare dictators'
Hoe begin je een revolutie?
‘Hoe begin je een revolutie’ is het verhaal van twee jonge politieke activisten, Murad en Emin, die proberen een vreedzame revolutie in Azerbeidjan te organiseren. Ze zijn geïnspireerd door recente ontwikkelingen in Servië, Georgië en Oekraïne waar het de oppositiepartijen lukte via vreedzame oranje en rozen-revoluties de nationale dictators te verdrijven.
Democratie voor beginners
Democratie geldt als het meest waardevolle export-produkt van het vrije Westen. Het wordt beschouwd als de ideale staatsvorm en het beste middel om de nationale veiligheid te bevorderen. Maar is democratie nog wel van deze tijd?
De wraak van Saddam
In Tegenlicht een schokkend relaas over een jaar lang ploeteren voor vrede en wederopbouw. Een geschiedenis van fouten en cultureel onbegrip bij de coalitie, tegenstand bij de Irakezen en wantrouwen bij iedereen.