Mooi zijn heeft veel voordelen: je doet het beter op de relatiemarkt, bij het vinden van een baan, een huis en een netwerk. Maar wie bepaalt wat mooi is? En hoe ga je de competitie aan met je geïdealiseerde, digitale, zelf?
Online filteren we massaal onze selfies om er beter uit te zien, maar ook het inspuiten van ‘echte’ lippen en billen neemt een grote vlucht. Mooi zijn is nog nooit zo belangrijk geweest, want beauty pays! Wie voldoet aan het dominante schoonheidsideaal heeft veel voordelen, niet alleen op de relatiemarkt maar ook bij het vinden van een baan, een huis en een netwerk. Maar wie bepaalt wat mooi is? En hoe word je mooi volgens de geldende norm?
over de uitzending
In de mode en reclame is er nu een trend naar meer verscheidenheid en kleur. En ook op sociale media is ruimte voor body positivity en plussize modellen. Maar is dat wel het hele verhaal? Volgens fashionactivist Janice Deul blijft het vaak bij window dressing en symboolpolitiek, en blijft het ideaal van jong, dun en wit fier overeind. Ook uit onderzoek blijkt dat schoonheidsstandaarden mondiaal juist meer op elkaar zijn gaan lijken.
Door de invloed van sociale media en de groei van de diensteneconomie is uiterlijk nog belangrijker geworden. Mensen investeren meer dan ooit in schoonheid. Filosoof Heather Widdows signaleert in haar boek Perfect Me dat ook de mate waarin wij ons aan het dominante schoonheidsideaal onderwerpen verandert: de eis om mooi te zijn wordt voor veel mannen en vrouwen een drijvende kracht in hun leven, een ‘moreel imperatief’ waar je je niet meer aan kunt onttrekken. Hoe zal het schoonheidsideaal van de toekomst eruitzien? En welk schoonheidsideaal hoort bij de geglobaliseerde, digitale samenleving?
'Digitale perfectie wint het van pure schoonheid' ▾
Laten we ons gek maken of zijn we goed bezig? Volgens cosmetisch arts en onderzoeker Tom Decates is dit nog maar het begin. Hij deed onderzoek naar botoxbehandelingen bij vrouwen tussen 18 en 25 jaar en zag een sterke toename. Over de oorzaak is hij stellig: sociale media en digitale filters. Voorheen kwamen vrouwen naar hem toe met een foto van een filmster, nu hebben ze digitaal bewerkte selfies bij zich: zo wil ik worden! Waar zal dat toe leiden? Onze digitaal verbeterde ik wint het qua schoonheid met gemak van ons rommelige, echte lichaam. Zo raken we verwikkeld in een slopende competitie met ons veel perfectere digitale zelf.
Trek die lijn door en je komt uit bij modefotograaf Cameron James Wilson. Hij is de maker en manager van Shudu – een bloedmooi model met zeer lange benen en honderdduizenden volgers op Instagram dat alleen in de digitale werkelijkheid bestaat. Soms doet een ‘echt’ model nog dienst als body double, maar verder is Shudu volledig virtueel, maar niet van echt te onderscheiden. De grote merken en modebladen staan te springen om haar in te huren: Vogue, Samsung, Forbes… Want waarom zou je nog werken met een echt menselijk model als je een digitale schoonheid helemaal naar je hand kunt zetten?
Regie: Bregtje van der Haak
Research: Arnout Arens & Zoë van Alphen
Productie: Marie Schutgens
Montage: Tim van der Maden
Eindredactie: Doke Romeijn & Geert Rozinga
over de sprekers
wie zijn deze sprekers? ▾
'Het vormgeven van je uiterlijk naar de ideeën van anderen, kan zorgen voor de vervreemding van 'het zelf' '
Viroloog Ron Fouchier is vooral bekend vanwege zijn onderzoek naar luchtwegvirussen. Hij is hoofd van het virologielab aan het Erasmus MC in Rotterdam, waar hij ook werkt als hoogleraar moleculaire virologie. Met zijn team ontdekte hij het MERS-coronavirus, niet te verwarren met het nieuwe coronavirus, en het metapneumovirus. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar het vogelgriepvirus.
Al in 2011 maakten Fouchier en zijn team in het kader van onderzoek een nieuw virus, dat een pandemie zou kunnen veroorzaken. Die ontdekking werd internationaal bekend, maar de resultaten mochten uit angst voor biologische oorlogsvoering niet openbaar gemaakt worden. Zelf dacht Fouchier met zijn ontdekking juist een bijdrage aan de volksgezondheid te hebben geleverd.
'Het verschil tussen ons virtuele uiterlijk en ons echte uiterlijk wordt steeds groter'
'Als jij in staat bent jezelf fantastisch te vinden, dan heb je meer oog voor de uiterlijke schoonheden van anderen'
Lijnse is directeur van arbitragehandelsonderneming Nyenburg. Het bedrijf houdt zich bezig met arbitragehandel, dit is het profiteren van een tijdelijk prijsverschil van hetzelfde aandeel op verschillende markten. Bart Lijnse maakt deel uit van de raad van bestuur en is eindeverantwoordelijk voor de arbitragehandel van het bedrijf.
meer lezen & luisteren
Deze mensen maken het schoonheidsideaal van morgen
Lang, wit en dun. Zo zag het gemiddelde model er op catwalks en in tijdschriften lange tijd uit. Maar dit is aan het veranderen. Langzaam beweegt de modewereld mee met de eisen uit de samenleving voor meer representatie van alle verschillende afkomsten, genders, en lichamen. Maar het mag wel sneller. Deze mensen zetten de vaart erin.
body positivity als medicijn tegen obesitas
Body positivity is een bewezen methode om eetstoornissen te behandelen en een laag zelfbeeld te verhelpen. Maar wat als de roze bril, waarmee wij naar ons lichaam kijken, ons blind maakt voor de loerende gezondheidsrisico’s?
het huidige schoonheidsideaal is onbereikbaar zonder plastische chirurgie
dokter, geef me een selfie gezicht!
Het schoonheidsideaal van nu is eigenlijk alleen nog te bereiken met behulp van digitale filters en plastische chirurgie. Wat doet dat met ons zelfbeeld? ‘Mensen die zeggen dat hun uiterlijk ze niet boeit, geloof ik niet.’