
Ons zorgsysteem is toe aan verandering. Tijdens de pandemie werd er heel even beter samengewerkt. Hoe moet de ziekenhuiszorg er in de toekomst uitzien?
De coronapandemie kan ons veel vertellen over de ziekenhuiszorg in Nederland. VPRO Tegenlicht maakt de balans op: Welke lessen zijn geleerd? Is er te veel marktwerking geweest? Hoe functioneerde de centrale sturing door de overheid? Met de jonge arts Sarah van der Lely – die eerder de indringende aflevering ‘Exit Slotervaart’ maakte – licht regisseur Alexander Oey de Nederlandse ziekenhuiswereld van binnenuit dóór. Hoe zou de ziekenhuiszorg er in de nabije toekomst uit moeten zien? En hoe komen we daar?

Bekijk hier de vorige aflevering
'De race om de super batterij'
over de uitzending
De aflevering start op 23 maart 2020 wanneer ziekenhuizen, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en verschillende leveranciers onder de vlag van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) de handen ineen slaan om de zorg van beschermingsmiddelen te voorzien. Sarah van der Lely mocht achter de schermen alles vastleggen en filmde de bijzondere samenwerking tussen partijen die normaal gesproken in de ‘zorgmarkt’ als concurrenten of verkoper-inkoper lijnrecht tegenover elkaar staan.
Hoe ziet het toekomstige zorgsysteem eruit? ▾
VPRO Tegenlicht stelt verschillende deskundigen de vraag wat de coronacrisis leert over de organisatie van de ziekenhuiszorg. Hoe is de intensievere samenwerking tussen (professionals uit verschillende) ziekenhuizen bevallen? Welke lessen kunnen we – tijdens deze coronapandemie – trekken over marktwerking in de zorg? Wat zou de ideale verhouding zijn tussen directie, managers, verzekeraars, leveranciers en werkvloer?
Kortom: hoe zou de ziekenhuiszorg er in de nabije toekomst uit moeten zien, en hoe bereiken we die toekomst?
Regie: Alexander Oey en Sarah van der Lely
Research: William de Bruijn
Productie: Olivier Schuringa
Montage: Remi van der Heide
Eindredactie: Doke Romeijn en Geert Rozinga
over de sprekers
wie zijn deze sprekers? ▾

'Het feit dat niemand oog op winst had vond ik erg vernieuwend'
Viroloog Ron Fouchier is vooral bekend vanwege zijn onderzoek naar luchtwegvirussen. Hij is hoofd van het virologielab aan het Erasmus MC in Rotterdam, waar hij ook werkt als hoogleraar moleculaire virologie. Met zijn team ontdekte hij het MERS-coronavirus, niet te verwarren met het nieuwe coronavirus, en het metapneumovirus. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar het vogelgriepvirus.
Al in 2011 maakten Fouchier en zijn team in het kader van onderzoek een nieuw virus, dat een pandemie zou kunnen veroorzaken. Die ontdekking werd internationaal bekend, maar de resultaten mochten uit angst voor biologische oorlogsvoering niet openbaar gemaakt worden. Zelf dacht Fouchier met zijn ontdekking juist een bijdrage aan de volksgezondheid te hebben geleverd.

'Als je bij de overheid aanklopt dan is het antwoord 9 van de 10 keer: ja daar gaan wij niet over'
Lijnse is directeur van arbitragehandelsonderneming Nyenburg. Het bedrijf houdt zich bezig met arbitragehandel, dit is het profiteren van een tijdelijk prijsverschil van hetzelfde aandeel op verschillende markten. Bart Lijnse maakt deel uit van de raad van bestuur en is eindeverantwoordelijk voor de arbitragehandel van het bedrijf.
'Marktwerking en samenwerking staan echt met elkaar op gespannen voet '

'De oplossing is een gezamenlijke portemonnee voor alle zorgverleners'
Lijnse is directeur van arbitragehandelsonderneming Nyenburg. Het bedrijf houdt zich bezig met arbitragehandel, dit is het profiteren van een tijdelijk prijsverschil van hetzelfde aandeel op verschillende markten. Bart Lijnse maakt deel uit van de raad van bestuur en is eindeverantwoordelijk voor de arbitragehandel van het bedrijf.
meer lezen & luisteren

Bureaucratie in de zorg
Goede zorg valt niet te vatten in cijfers en vinkjes. Waarom moeten zorgmedewerkers er dan wel zoveel invullen? Zorgverleners gaan gebukt onder de bureaucratie: 5-minutenregistraties, valincidenten, dbc-codes, accreditatiesystemen. De verplichte vinkjes en cijfers zijn personeel in de zorg al jaren een flinke doorn in het oog. Ze verhogen de werkdruk, verminderen het plezier en niet zelden ook de kwaliteit van zorg. VPRO Tegenlicht verzamelt de meest opvallende voorbeelden.
'Een goede gezondheidszorg is een uiting van beschaving'

Gewoon gek
In Nederland wachten 90.000 mensen op psychische hulp. Er moet acuut iets veranderen, maar hoe? De GGZ-pioniers in de documentaire 'Gewoon gek' willen radicale vernieuwing in de zorg. In deze aflevering passeren nieuwe Nederlandse zorginitiatieven de revue, en innovaties van pioniers die vinden dat de geestelijke gezondheidszorg moet veranderen.

Exit Slootervaartziekenhuis
Jonge arts Sarah van der Lely is eind 2018 (toen nog student) bezig met haar co-schappen als het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis failliet wordt verklaard. Met een kleine camera legt zij van binnenuit vast hoe het ziekenhuis op een fiasco afstevent: artsen, verplegend personeel en directie proberen te redden wat er te redden valt. Is de puinhoop die het faillissement van het Slotervaartziekenhuis achterliet een uitzondering op de regel? Of is het een symptoom van marktwerking in de zorg, en zullen er nog vele puinhopen volgen?
'De zorg is geen markt en de patiënt is geen consument'

Peperdure pillen
Medicijnen worden steeds duurder. De farmaceutische industrie bepaalt nu eenzijdig de prijs van nieuwe medicijnen waarvoor patent is verleend. In 2018 volgde VPRO Tegenlicht vijf professionals die in actie komen. Deze gedreven pioniers willen medicijnen voor iedereen beschikbaar en betaalbaar maken.

Hoe body positivity kan helpen bij het bestrijden van de obesitas-epidemie
In Nederland komen er elke week duizend nieuwe diabetes type 2 patiënten bij. Body positivity is een bewezen methode om eetstoornissen te behandelen en een laag zelfbeeld te verhelpen. Maar wat als de roze bril, waarmee wij naar ons lichaam kijken, ons blind maakt voor de loerende gezondheidsrisico’s?
ga naar een Meet Up!
