Publicaties

Islamitisch bankieren, bankieren in overeenstemming met de regels van de koran, is ‘booming business’.

Abou Jahjah, voorman van de Arabisch Europese Liga. Tariq Ramadan, Egyptisch-Zwitserse islamoloog en schrijver van ‘Western Muslims and the future of Islam’. Twee controversiële figuren die zich inzetten voor de emancipatie van moslims in Europa.

Abou Jahjah is de voorman van de Arabisch Europese Liga (AEL) in België. Het gezicht van een nieuw Arabisch Europese identiteit: zelfbewust, anti-Amerikaans en islamitisch. Abou Jahjah is tegen integratie als die leidt tot assimilatie. Hij is voor gelijkberechtiging en voor de multiculturele samenleving. Hij vindt dat er buiten de wet, geen eisen gesteld mogen worden aan het burgerschap.

Time, het Amerikaanse weekblad dat George W. Bush uitriep tot ‘man van het jaar’, gaf nog 99 andere personen een eervolle vermelding als ‘meest invloedrijk voor de wereld van 2004’. Bij ‘scientists and thinkers’ vinden we hem omschreven als ‘Tariq Ramadan — philosopher and Islamic theoretician’. In dezelfde categorie onder andere: Joschka Fischer, Jeffrey Sachs, Jürgen Habermas, Hernando de Soto, Björn Lomborg, Niall Ferguson, en Bernard Lewis. Vooral met die laatste naam wordt het hele islam-debat omspannen: de Britsjoodse Midden-Oosten-deskundige van Princeton staat hier schouder-aan-schouder met de in Zwitserland geboren filosoof van Egyptische komaf.

Wat bezielt de Osama’s van deze wereld? Wat beweegt mensen om met de koran in de ene en het geweer in de andere hand onze wereld te vuur en te zwaard te bestrijden met als enig argument De Waarheid? Wat drijft mensen die bereid zijn hun leven op te offeren in de heilige overtuiging dat dat de enige manier is om de wereld zoals zij die willen te redden of te veroorzaken? Wat is er zo onweerstaanbaar aan de geur van het paradijs?

Wat bezielt de Osama’s van deze wereld? Wat beweegt mensen om met de koran in de ene en het geweer in de andere hand onze wereld te vuur en te zwaard te bestrijden met als enig argument De Waarheid? Wat drijft mensen die bereid zijn hun leven op te offeren in de heilige overtuiging dat dat de enige manier is om de wereld zoals zij die willen te redden of te veroorzaken? Wat is er zo onweerstaanbaar aan de geur van het paradijs?

De Poolse documentairemakers Mariusz Pilis en Marcin Mamon reisden rond in Tsjetsjenië, Afghanistan, Qatar en Pakistan in hun zoektocht naar het gedachtegoed achter de fundamentalistische Islam. Nu Maruisz Pilis terug is, en de film gemonteerd en klaar voor uitzending, kijkt hij terug op deze tocht.

We weten allemaal hoe de Amerikanen het zich hadden voorgesteld; het brengen van vrijheid en democratie in Irak. Maar hoe ging het echt? In Tegenlicht een reconstructie met de hoofdrolspelers vanaf het moment dat Bush op 1 mei 2003 op het vliegdekschip het einde van de oorlog verklaarde: Mission Accomplished, tot aan de aftocht van Paul Bremer in de helicopter in juni 2004.

Volgens informatie van het Iraakse Ministerie van Justitie zijn 130 van de 132 rechtbanken weer operationeel. Een goed teken, zou je denken. Toch vertoont het gerechtelijke apparaat van Irak gebreken. Door capaciteitsproblemen en de instabiele situatie in het land krijgen veel rechtbanken hun zaken niet op tijd af en is er nog altijd sprake van corruptie.

Achteraf is vastgesteld dat een aantal van de verhalen in de aanloop naar de oorlog in Irak niet op waarheid berusten; de bewijzen van Iraakse massavernietigingswapens waarmee Colin Powell de Veiligheidsraad toesprak, de heldhaftige bevrijding van soldaat Jessica Lynch, de menigte op het plein in Baghdad waar het standbeeld van Saddam werd omgetrokken. Het bleken zorgvuldig geregisseerde gebeurtenissen waarmee de politiek van de coalitie werd ondersteund. Maar konden de Nederlandse media weten dat de verhalen ‘spin’ waren? En zelfs als ze dat wisten, is er dan iets aan te doen?

We weten allemaal hoe de Amerikanen het zich hadden voorgesteld; het brengen van vrijheid en democratie in Irak. Maar hoe ging het echt? In Tegenlicht een reconstructie met de hoofdrolspelers vanaf het moment dat Bush op 1 mei 2003 op het vliegdekschip het einde van de oorlog verklaarde: Mission Accomplished, tot aan de aftocht van Paul Bremer in de helicopter in juni 2004.

Op 30 januari 2005 heeft Irak voor het eerst sinds 1953 vrije verkiezingen georganiseerd. Meer dan 60 procent van de 14,2 miljoen kiesgerechtigden heeft hun stem uitgebracht voor de Nationale Assemblee, een tijdelijk parlement met 275 zetels.

Groot-ayatollah Al-Sistani wordt de belangrijkste geestelijke autoriteit van de Sjiiten genoemd, primus inter pares van de Iraakse sjiitische theologen. Na de val van Saddam Hoessein groeit ook de politieke machtsbasis van Al-Sistani. Hoewel de ayatollah directe betrokkenheid tussen religie en staat afkeurt is hij betrokken geweest bij de samenstelling van de ‘Verenigde Iraakse Alliantie’ (de sjiitische lijst) geleid door de Sjiitische geestelijke Abdel-Aziz al-Hakim. Het is niet onwaarschijnlijk dat de groot-ayatollah de lijst ook financiële ondersteuning biedt. Zijn beslissende politieke rol in de aanloop van de verkiezingen zou wel eens een voorbode kunnen zijn voor toekomstige verhoudingen. Maar wie is Al-Sistani en wat is zijn politieke invloed?

In de week van 18 januari heeft Tweede Kamerlid Ayaan Hirsi Ali haar werk in de Kamer hervat. Met haar komst zal het debat over moslimextremisme opnieuw en met verhevigde aandacht aan de orde worden gesteld. Reden voor Tegenlicht om te kijken hoe een samenleving omgaat met het grootste conflict uit haar tijd.

Het onderstaande fragment is een voorpublicatie uit 'Brieven van een Pers' van Afshin Ellian. Dit boek zal begin april verschijnen bij uitgeverij Meulenhoff. De tekst zoals die hieronder staat is geen definitieve versie; er kunnen nog correcties in worden aangebracht.

Kees Beekmans schreef een boek met verhalen over zijn ervaringen als docent aan een VMBO en een praktijkschool, en kreeg hiervoor de E. du Perronprijs 2004. Hieronder vindt u enkele verhalen uit deze bundel.

De ontluisterende film Sahara express volgt de 25- jarige Jonas en Roland uit Benin tijdens hun heilloze onderneming Europa te bereiken. Sahara express confronteert de kijker op indringende wijze met de ellende die de jongens doorstaan in de poging hun droom te verwezenlijken.

De berichten van vluchtelingen die Europa proberen te bereiken, halen regelmatig het nieuws. Sommigen sterven tijdens de oversteek in de Middellandse zee, opeengepakt in kleine of ondeugdelijke boten. Anderen redden het tot in Italië of Spanje, vervolgen hun leven als illegaal of vragen asiel aan in een EU-land. En weer anderen komen niet aan de oversteek toe en stranden in Noord-Afrikaanse landen als Libië, Marokko, Algerije en Tunesië. Naar schatting proberen ongeveer 100.000 vluchtelingen per jaar via Afrika Europa te bereiken.