Publicaties

Gratis spullen, voor niets bij je voordeur afgeleverd. Hoe werkt dat, en kan het überhaupt?
Het is volgens de Apple Appstore op dit moment de populairste app in Nederland: Temu. Samen met Shein (spreek uit als she-in) spannen ze de megafastfashion-kroon. Dat die kroon waarschijnlijk van plastic is, door kinderhanden in elkaar gezet, meer olie en gas kost dan de autoindustrie, en je er je ziel voor moet inruilen, schijnt geen enkel probleem te zijn voor de miljoenenbedrijven uit China, of de consument.

Friese koeien en gigantische kassen met sla, midden in de woestijn? Op het Arabisch Schiereiland kampen ze met een droog woestijnklimaat, wat voedsel verbouwen vrijwel onmogelijk maakt. Ons natte, koude kikkerlandje blijkt een bron van inspiratie én innovatieve oplossingen.

Waar komen al onze voorverpakte salades eigenlijk vandaan?
Een stabiel klimaat en extreem lage lonen (zo'n 2 à 3 dollar per dag) maken Kenia de gedroomde groentetuin van Europa. De Nederlandse consument is verwend met groenten en fruit die het hele jaar beschikbaar zijn, en in blokjes gesneden of kant en klaar als salade hier aankomen. Allemaal geproduceert door buitenlandse bedrijven, voor onze supermarkten. De Keniaanse boer heeft het nakijken. Kadir van Lohuizen legde het vast in de serie food for thought over de wereldwijde voedselindustrie.

De dag van de arbeid vieren we in Nederland traditiegetrouw, door te werken. Niet meer dan logisch en wel zo efficiënt, toch?

Het is vandaag 1 mei, Dag van de Arbeid. Onze Zuiderburen noemen het zelfs het Feest van de Arbeid, deze internationale feestdag van de socialistische, communistische en anarchistische arbeidersbeweging. Ter viering van de achturige werkdag.

Wooncorporaties pronken graag met de hoeveelheid sociale huurwoningen die ze ‘verduurzamen’. Intussen laten ze ernstige vocht- en schimmelproblemen van huurders links liggen.

Waarom lossen wooncorporaties problemen met schimmel in sociale huurwoningen niet op? En wat betekent dat voor de verduurzaming van de woningvoorraad?

In deze Toekomstverkenning waarschuwt Guillaume Pitron voor de schaduwkant van de energietransitie en digitalisering. Is er een andere weg?

Terwijl op 17 april het eerste testpanel op een kweekvleesworstje kauwde in Leiden, is China bezig de productie van levend vlees te optimaliseren. ‘Van broeden tot slachten’, wordt de circulaire massaproductie trots genoemd. Knakworst of kweekworst, wat is het vlees van de toekomst, en wie de herkauwer?

Is de monarchie een belangrijke traditie of niet meer dan een nationale soapserie? Volgens Floris Müller is de republiek de enige logische volgende stap.
Is Willem Alexander nog interessant na koningsdag, en kunnen we niet zonder koning? Vijf redenen om afscheid te nemen van de Oranjes

Deze Tegenlicht-podcastaflevering gaat Roland Duong in gesprek met Michel Scholte, directeur en co-founder van The Impact Institute. Hij legt ons uit hoe true price de Nederlandse industrie kan laten floreren.

Onze maakindustrie is niet meer wat ze geweest is. Globalisering zorgt ervoor dat we in Europa nauwelijks nog schepen produceren. Is dat wel zo slim? We gaan er onder anderen over in gesprek met Kees van der Staaij, Kabinetsgezant Maritieme Maakindustrie, die een gloednieuw beleid moet uitvoeren: industriepolitiek 2.0 in de Nederlandse scheepsbouwsector.

Wat hebben de bakker om de hoek en Tata Steel gemeen? Het zijn beide ‘familiebedrijven’. ZZP’ers daargelaten, is op dit moment zeventig procent van de bedrijven in Nederland een familiebedrijf. De hoeksteen van de samenleving, of een financiële plofkip?

Wat zouden wederzijdse aanvallen van Israël en Iran betekenen voor de regio en de wereld? En hoe lang houden de VS Israël nog staande? Hoe twee oude Tegenlicht-toekomstscenario’s anno 2024 - bijna - werkelijkheid worden.

Hoe is de oorlog in Israel begonnen, en hoe zal het verder gaan?

Is je slaatje perfect groen en in knisperend plastic verpakt, of moet je er thuis de aarde nog af wassen? De biologische markt laat weliswaar een deugdelijk modderpoeltje achter, maar zijn de gewassen met kluiten ook per definitie groen, en bovendien duurzaam?

Tegenlicht vraagt zich af : wat is beter voor de wereld? biologisch eten of high tech voedsel? Hoe weet je of wat je eet goed is voor de planeet? Is duurzaam eten hetzelfde als ouderwets eten?

ASML en Boskalis, twee paradepaardjes onder de Nederlandse bedrijven, dreigen met vertrek. Dit narratief domineert het nieuws en het debat over het vestigingsklimaat barst los. Wat is er aan de hand met het vestigingsklimaat? En misschien nog wel belangrijker: moeten we daar iets mee?

Ooit maakten we alles in Europa, maar na decennia van globalisering en internationale competitie zijn er veel industrieën verdwenen. Toch houdt de Nederlandse scheepsbouwer Royal Bodewes al meer dan tweehonderd jaar het hoofd boven water. Hoe doen ze dat? En hoe zien ze de toekomst van de maakindustrie? Kijk hier Tegenlicht-aflevering Dwarse scheepsbouwers

De vervuilendste en gevaarlijkste auto’s van dit moment, de Amerikaanse ‘Sports Utility Vehicle’ (SUV), nemen in populariteit alleen maar toe: van alle nieuwe auto’s in Europa is op dit moment meer dan de helft een SUV. Door een loophole in de Europese wetgeving is het financieel nog een aantrekkelijke keuze ook.

Wat is industriepolitiek? Industriepolitiek is terug van weggeweest. Maar hoeveel willen we ervan? VPRO Tegenlicht bekijkt het van dichtbij op een scheepswerf in Groningen. Want de scheepsbouw is van geopolitiek belang, en dat wordt alleen maar meer nu globalisatie met andere ogen wordt bekeken. Wereldspelers zoals China en De Verenigde Staten laten zien dat het behoud van de maakindustrie van strategisch belang is.

De afgelopen jaren werd de rechtszaal steeds vaker de arena waarin de natuur haar plek opeiste. Jurist Laura Burgers onderzoekt hoe de natuur haar belangen afdwingt via het rechtssysteem.