politiek Aflevering

Naomi Klein en de ruk naar rechts

In haar boek ‘Dubbelganger’ onderzoekt Naomi Klein de extreemrechtse spiegelwereld waar haar dubbelganger Naomi Wolf in leeft. In een roerig politiek tijdperk waar extreemrechts gestaag terrein wint, vertelt Naomi Klein wat ze ontdekte over die spiegelwereld. De gevoelens die daar spelen, blijken voor veel mensen buiten de extreemrechtse bubbel evengoed te gelden, de feiten kloppen alleen niet.

vanaf 2 juni online | zondag 2 juni 22:08 NPO 2

Aan de vooravond van de Europese verkiezingen spreekt VPRO Tegenlicht Naomi Klein op zoek naar inspiratie voor de politieke toekomst. Aanleiding is haar nieuwste boek ‘Dubbelganger’, waarin Klein de  wereld van complotdenkers en extreemrechts ontrafelt aan de hand van een bizarre persoonsverwisseling in haar eigen leven. Namelijk die met Naomi Wolf. ‘Andere Naomi’ begon als feministisch denker, maar is nu regelmatig terug te zien in de ‘war room’ van Steve Bannon, voormalig politiek strateeg van Donald Trump. 

Wat heeft Bannon Wolf te bieden dat de progressieve beweging nalaat? Hoe kan het dat de woorden die de (inmiddels internationale) rechts-nationalistische beweging gebruikt zoveel lijken op die van de progressieven, terwijl hun toekomstvisie zo anders is? 

Het is alsof ‘andere Naomi’ en vele andere extreemrechtse complotdenkers in een spiegelwereld leven. Een wereld die lijkt op de werkelijkheid, maar haar vervormt.

In de aflevering verkent Klein die spiegelwereld, aan de hand van een aantal fragmenten. We zien een wereld waarin we onszelf graag presenteren als ‘perfect brand’, als voorvechter van onze identiteit, of als bekvechtende toetsenbordstrijder. We zijn onszelf, maar net anders, net een beetje vervormd. 

Naar dat spiegelbeeld kijken we, betoverd. We perfectioneren ons merk, maar hebben weinig antwoorden op de grote uitdagingen van het moment. Klimaatverandering, groeiende ongelijkheid, bestaansonzekerheid zelfs voor werkenden, toenemende migratie, woningnood, en fikse crises in de zorg en het onderwijs. 

Wat is er nodig om wel een positieve toekomst vorm te geven? Volgens Klein moeten we het antwoord zoeken bij bewegingen die collectief actie ondernemen. Die staan voor (in de woorden van Bernie Sanders): ‘Not me, us’.

aan deze documentaire werkten mee

 ©  tegenlicht

Mea Dols de Jong

Mea is regisseur en maakte voor Tegenlicht meerdere documentaires zoals De waarheid als wapen en De weerbare democratie. 

regie
Mea Dols de Jong

research
William de Bruijn

camera
Remco Bikkers

assistent-camera
Berkeley Reyes
Ryan Kwan

geluid
Lily van Leeuwen

montage
Paul Delput

dramaturg
Jurjen Blick

beeldresearch
Paula Witkamp

vormgeving 
Fien Leeflang

productie
Britt Bennink

productie-assistent
Xavier Res

productie-assistent
Xavier Res

uitvoerend producent
Zoë de Wilde

eindredactie
Julia Veldman

grading
Rachel Stone

audionale bewerking
Mark Meewis

stem
Katinka Baehr

redactie
Tara Vierbergen
Daan Kuys
Ilija Bozovic
Mo Jouhri
Doortje Nieuwenhuijzen
Laura Hesselink
Nova van Campen

met dank aan
Jackie Joiner
Doede Holtkamp

verhalen bij dit thema

in deze documentaire

    Naomi Klein

    Naomi Klein is schrijver en professor Climate Justice aan de Universiteit van Brits-Columbia. Onlangs bracht ze een nieuw boek uit: Dubbelganger, waarin ze in de huid kruipt van haar eigen dubbelganger Naomi Wolf die in de spiegelwereld van extreemrechts is beland.

    ©  Tegenlicht