De overheid en het bedrijfsleven richten zich steevast op economische groei. Als de economie groeit, wordt alles beter. Maar klopt die aanname wel? En kan het ook anders?
De zucht naar economische groei zit tot diep in de haarvaten van de maatschappij. Maar waarom eigenlijk? Gaat meer economische groei helpen om problemen als klimaatverandering en ongelijkheid op te lossen?
Waarom worden de mensen in Westerse landen ongelukkiger, zelfs als het BNP groeit? VPRO Tegenlicht maakt een tocht langs denkers en doeners die kritische vragen stellen bij de eeuwige economische groei.
Dit seizoen bij Tegenlicht
Dit najaar gaat Tegenlicht verder met de zoektocht naar ontwikkelingen die de toekomst zullen bepalen. Tegenlicht is tweewekelijks op maandagavond te zien op NPO 2, afwisselend om 22.15 uur en 20.20 uur. Deze onderwerpen staan dit seizoen op de planning.
over de uitzending
'Kunnen we ons een economie voorstellen die beter is dan groei?'
lees meer over de uitzending
De economie moet groeien, toch? Want als we het BNP elk jaar met een paar procent laten stijgen, kunnen we alle problemen in de samenleving oplossen. Van ongelijkheid tot klimaatverandering. Het lijkt zo logisch.
Maar is economische groei wel de oplossing van al onze problemen? Zien we iets over het hoofd als we focussen op groeipercentages? Kunnen we nog van onze economische groeiverslaving af?
VPRO Tegenlicht spreekt denkers en doeners met ideeën om onze maatschappij, waarin de zucht naar economische groei een automatisme is, een andere kant op te duwen.
Regie: Martijn Kieft
Research: William de Bruijn
Productie: Jeroen Beumer
Montage: Jeroen van den Berk
Eindredactie: Doke Romeijn en Geert Rozinga
over de sprekers
Dave Hakkens
Ontwerper
Elske Doets
Ondernemer
Katherine Trebeck
Onderzoeker en schrijver
Sam de Muijnck
Econoom
wie zijn deze sprekers?
'Je kunt ook zeggen: ik wil niet meedoen'
Viroloog Ron Fouchier is vooral bekend vanwege zijn onderzoek naar luchtwegvirussen. Hij is hoofd van het virologielab aan het Erasmus MC in Rotterdam, waar hij ook werkt als hoogleraar moleculaire virologie. Met zijn team ontdekte hij het MERS-coronavirus, niet te verwarren met het nieuwe coronavirus, en het metapneumovirus. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar het vogelgriepvirus.
Al in 2011 maakten Fouchier en zijn team in het kader van onderzoek een nieuw virus, dat een pandemie zou kunnen veroorzaken. Die ontdekking werd internationaal bekend, maar de resultaten mochten uit angst voor biologische oorlogsvoering niet openbaar gemaakt worden. Zelf dacht Fouchier met zijn ontdekking juist een bijdrage aan de volksgezondheid te hebben geleverd.
'Geen gat in de markt, maar een gat in de maatschappij'
Viroloog Ron Fouchier is vooral bekend vanwege zijn onderzoek naar luchtwegvirussen. Hij is hoofd van het virologielab aan het Erasmus MC in Rotterdam, waar hij ook werkt als hoogleraar moleculaire virologie. Met zijn team ontdekte hij het MERS-coronavirus, niet te verwarren met het nieuwe coronavirus, en het metapneumovirus. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar het vogelgriepvirus.
Al in 2011 maakten Fouchier en zijn team in het kader van onderzoek een nieuw virus, dat een pandemie zou kunnen veroorzaken. Die ontdekking werd internationaal bekend, maar de resultaten mochten uit angst voor biologische oorlogsvoering niet openbaar gemaakt worden. Zelf dacht Fouchier met zijn ontdekking juist een bijdrage aan de volksgezondheid te hebben geleverd.
'Het BNP model heeft zijn kans gehad'
'Het onderwijs zou niet moeten bepalen wat goed is'
meer lezen, zien & luisteren
Wat willen we nog minder?
Reaction is de ontketende keten. Ondernemers die het anders en beter willen doen, niet gericht op groter, meer en sneller, maar op kwaliteit en de impact die hun producten en diensten hebben op de samenleving en omgeving. En jij kan ook een reaction filiaal oprichten!
'Wij hebben de problemen gemaakt, we kunnen ze ook oplossen'
Op volle retouren
Iets terugsturen is zo gedaan, maar wat gebeurt er nadat je je heringepakte pakje afgeeft? Een groot deel van e prodcuten vinden nooit meer hun weg naar een gerbuiker. Ze worden vernietigd of weggegooid.
Goed geld verdienen
Rijkdom maakt corrupt. Zeg maar eens nee tegen het aanbod multimiljonair te worden als je je start up verkoopt. Om dat tegen te gaan zijn er nu idealistische ondernemers die hun bedrijfsmodel veranderen. Niet zijzelf, maar een stichting is voortaan eigenaar van ale aandelen.
