Europa spoort niet

vanaf 3 maart online | zondag 3 maart 22:08 NPO 2

Iedereen lijkt het erover eens: we moeten minder met het vliegtuig en meer met de trein. Consensus of niet, systemen en politieke ambities sluiten niet helemaal op elkaar aan. Waar in de jaren vijftig de trein nog gepresenteerd werd als hét vervoermiddel dat Europeanen - letterlijk en figuurlijk - zou verbinden. Nu struikelt de treinreiziger nu over nationale belangen die niet altijd in lijn liggen met Europese spoorweg idealen en staat de drang naar efficiëntie en cijfers echte verbinding in de weg. Wat is er gebeurd met die Europese idealen en hoe fiksen we die verbinding?

lees meer over deze documentaire

Tegenlicht gaat op pad met mensen die aan den lijve ondervonden waar de problemen zitten in het complexe netwerk van trein en spoor. Door heel Europa per trein te doorkruisen, weet Britse treinexpert Jon Worth inmiddels als geen ander waar alle knelpunten zitten. Pier Eringa werkte lang in de wereld van de treinen en kwam erachter dat zijn droom - een internationaal spoor - lastig te realiseren is.

Gelukkig zijn er ook pioniers die kansen zien. Daarom gaan we naar Oostenrijk, waar het wel lukt om efficiënte nachttreinen te laten rijden. We bezoeken ondernemer Elmer van Buuren, die een nachttrein tussen Brussel en Berlijn introduceerde. En we zien hoe een enthousiaste Franse conducteur van elke treinreis een feestje maakt. Zou hun werk de toekomst voorspellen of is het Europese treinnetwerk niet meer te redden? De weg naar een verbonden Europa is nog lang.

©  Tegenlicht

Kurt Bauer
Kurt Bauer is hoofd transport bij het Oostenrijkse ÖBB én een waar treinfanaat. Hij laat zien hoe het ook kan. Onder zijn leiding zijn er meerdere internationale treinen op de rails gezet, zoals de Nightjet van Berlijn naar Brussel. Hij vertelt hoe Oostenrijk het voor elkaar krijgt om een goed werkende internationale verbinding op de rails te krijgen.

©  Tegenlicht

Elmer van Buuren
Elmer van Buuren nam het heft in eigen hand en lanceerde ondanks technische uitdagingen de European Sleeper: een Nederlandse nachttrein die van Brussel naar Berlijn rijdt. In zijn onderneming merkte hij telkens weer hoe moeilijk het was om als kleine onderneming een nieuwe trein op het spoor te zetten. Hij werd vaak voor gek verklaard omdat hij het tòch probeerde, maar hij had succes: die European Sleeper kwam er.

©  Tegenlicht

Pier Eringa
Pier Eringa werkte als regiodirecteur bij NS-Reizigers, als president-directeur bij Prorail en als CEO bij Transdev. Hij droomt al jaren van een internationaal spoor, maar het verwezenlijken ervan wordt gedwarsboomd door allerlei factoren, waaronder een gebrek aan internationaal denken. 

©  Tegenlicht

Romain
Romain is conducteur voor de Franse treinmaatschappij SNCF. Hij laat zien hoe je met de juiste aanpak van de treinreis een fijne ervaring kunt maken. Zijn positiviteit verbindt, precies wat we missen op het internationale spoor.

©  Tegenlicht

Pascal Verbeken
Pascal Verbeken is een Belgisch historisch journalist. Voor zijn boek Grand Central Belge dook hij in de geschiedenis van het spoor dat België ooit verbond. Hij neemt ons mee naar een nostalgisch verleden en verkent de toekomst van het Europese spoor. Voor wie is het internationale spoor en brengt het wel de beloofde verbinding?

aan deze documentaire werkten mee

© Wouter le Duc

Maren Merckx
Regisseur Tegenlicht

regie
Maren Merckx

research
Sharine Rijsenburg

redactie
Tara Vierbergen
Daan Kuys
Ilija Bozovic
Mo Jouhri
Doortje Nieuwenhuijzen
Laura Hesselink

camera
Thomas van Krugten
Pim Hawinkels

geluid
Pepijn Aben

dramaturg
Jurjen Blick

montage
Paul Delput

beeldredactie
Paula Witkamp

grading
Gerhard van der Beek

audionale bewerking
Rob Dul

animaties 
Joost Guliën
Fien Leeflang

stem
Katinka Baehr

producer
Regina Rijpkema

assistent producer
Pepijn van Oirschot
Xavier Res

uitvoerend producent
Zoë de Wilde

eindredacteur
Julia Veldman

verhalen bij dit thema