Zo kunnen boeren hun land biodiverser maken

Daan Kuys

24 september 2021

De biodiversiteit in Nederland moet worden hersteld. Maar zijn boeren bereid hun land aan te passen? Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat nam de proef op de som.

Zo kunnen boeren hun land biodiverser maken

De biodiversiteit in Nederland moet worden hersteld. Maar zijn boeren bereid hun land aan te passen? Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat nam de proef op de som.

Ilija Bozovic - 24 september

‘Het gaat slecht met de biodiversiteit in de wereld, en ook in Nederland. Planten- en dierensoorten verdwijnen, en dat is eigenlijk een probleem voor iedereen. Want als er één ding de oplossing voor alles is, dan is het wel een rijke natuur. Pandemieën, droogtes, hittegolven, een stijgende zeespiegel, overstromingen, landbouwplagen: allen kunnen worden tegengegaan door meer ruimte te geven aan een biodiverse natuur.

Maar hoe doe je dat in Nederland, een land dat bijna letterlijk van kavels en monoculturen aan elkaar hangt?

Jaap Dirkmaat is natuurbeschermer, autodidact en directeur van de VNC, de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, dat een Deltaplan voor het landschap ontwikkelde. Dirkmaat pleit voor een simpele ingreep in Nederland om de verdwijnende soorten te laten terugkeren in het landschap: de vlechtheg, horizontaal gevlochten takken waar van alles omheen groeit.

Die heg (Tūn in het oud-Germaans) wordt al zo’n 20.000 jaar door mensen gemaakt over de hele wereld. Heggen zijn volgens Dirkmaat een harmoniemodel waarbij mens en natuur van oudsher samenwerken: jij zorgt goed voor de heg en in ruil daarvoor zorgt de heg dat jouw vee binnen blijft. Een stuk natuurlijker dan het uitrollen van prikkeldraad. Dirkmaat neemt ons mee door de Ooijpolder bij Nijmegen, als voorbeeld van hoe landschap nieuw leven ingeblazen kan worden.’

Tekst loopt door onder video.

Duurzaamheid Aflevering

Boeren, burgers en beren

kijk de aflevering

wat is er zo biodivers aan een heg?

Artikel

Wordt dit het tijdperk van het ecocentrisme?

lees het artikel

maar wat heeft de boer daaraan?

een heg in een weiland? Gaat dat ons echt helpen?

Podcast

Louise Vet, strijder voor biodiversiteit

luister de podcast

zien boeren het zitten?

‘Als ze er goed voor betaald worden, doen ze over het algemeen mee: negen van de elf die we hebben gevraagd. Ik zie de boer als een aannemer. Vroeger zagen we de boer als iemand die ook moest opschuiven in de richting van het groen. Maar daar hebben we hem van weggetrokken tijdens de ruilverkaveling. Alle landbouwvoorlichters zeiden hem: ‘Je moet produceren voor de wereldmarkt!’

Dan moeten we nu niet komen aanzetten met dat het beekje eigenlijk weer moet kronkelen en dat we graag kikkertjes willen. Sorry, maar dat moest hij allemaal toch wegdoen van jullie? Gaan wij onze tuinen allemaal blootstellen voor egels en hommels en bijen? Nee, daar liggen stoeptegels. Daarom kiezen wij de zakelijke benadering: vergoeding voor de grond, vergoeding voor de aanleg en vergoeding voor het onderhoud. En daar mag best een beetje winst in zitten.‘

kan dit in heel Nederland?

Aflevering

Plattelandspioniers

kijk de aflevering

Zo kunnen boeren hun land biodiverser maken

Zo kunnen boeren hun land biodiverser maken

De biodiversiteit in Nederland moet worden hersteld. Maar zijn boeren bereid hun land aan te passen? Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat nam de proef op de som.

Boeren, burgers en beren

wat is er zo biodivers aan een heg?

Wordt dit het tijdperk van het ecocentrisme?

maar wat heeft de boer daaraan?

een heg in een weiland? Gaat dat ons echt helpen?

Louise Vet, strijder voor biodiversiteit

zien boeren het zitten?

kan dit in heel Nederland?

Plattelandspioniers

Hoe fixen we het failliete verdienmodel van de landbouwsector?

'Biodiversiteit herstellen? Het komt niet van de politiek, maar van onderop'

De energietransitie staat voor een cruciaal jaar