Hoe fixen we het failliete verdienmodel van de landbouwsector?
Het financieringsmodel van de landbouw is behoorlijk vastgelopen. Hoe kan de sector zichzelf opnieuw uitvinden?
De landbouwsector zit met een groot probleem. Schaalvergroting en intensivering hebben het Nederlandse landschap de afgelopen decennia gemaakt tot wat het nu is: een lappendeken van monoculturen. Maar nu we ook in Nederland de gevolgen van de stikstof-, biodiversiteits- en klimaatcrisis beginnen te voelen, daalt het besef in dat dit landbouwmodel niet houdbaar is.
Alleen, hoe draai je zo’n grootschalige ontwikkeling weer om?
Een groot deel van het probleem zit bij de financiering, zo liet Follow the Money zien in elf mooie grafieken. Drijvende kracht achter de intensivering is de Rabobank, de grootste financier in de Nederlandse agrarische sector. De bank adviseerde haar agrarische klanten decennialang om uit te breiden, met een groeiende schuldenberg bij boeren en flinke winsten voor de Rabobank tot gevolg.
De biodiversiteits-, stikstof- en klimaatcrisis dwingt boeren nu om te extensiveren en minder grootschalige omzetten te draaien. Maar de Rabobank is daar niet op ingesteld en kan nauwelijks afschrijven op haar leningen. Inmiddels circuleren er bij het ministerie van Landbouw scenario's om boeren uit te kopen met belastinggeld, zo meldde NRC. Kosten: tot 17 miljard euro.
Boeren, burgers en beren
kijk
'We zouden probleemloos voor 200 miljoen euro aan landbouwgrond kunnen kopen'
Hoe de hagen en wallen de landbouw biodiverser kan maken
De biodiversiteit in Nederland moet worden hersteld. Maar zijn boeren bereid hun land aan te passen? Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat nam de proef op de som.
Twee tientjes
Is dit model volgens Remerie geschikt voor heel Nederland? ‘We doen het al in heel Nederland. We bezitten nu voor zo’n 11 miljoen euro aan percelen, en we zouden probleemloos nog voor 200 miljoen euro aan grond kunnen kopen.’
‘Het gekke is: we komen in Nederland om in het geld. Wat we tijdens corona extra hebben gespaard, omdat we het niet konden uitgeven aan zaken zoals bier, dat was drie keer zoveel als wat nodig is om de biodiversiteit in Nederland te herstellen. En dan heb ik het nog niet eens over het geld dat bij de pensioenfondsen zit.’
‘Vanaf twee tientjes kun je al met ons meedoen. Als we maar genoeg Nederlanders weten te enthousiasmeren om een stukje verantwoordelijkheid te nemen, dan hebben we dit probleem bij wijze van spreken volgend jaar opgelost.’
De helft van het land moet worden bestemd voor niet-mensen
Waarom vogels belangrijker zijn dan geld
Het terugbrengen en uitbreiden van de natuur zou wel eens de goedkoopste manier kunnen zijn om de effecten van klimaatverandering in te dammen. En we worden er ook nog eens gelukkig van.
'Wat als grond überhaupt geen eigenaar kent?'
Deze biologische boer laat zich niet tegenhouden door de bank
Boeren liggen onder vuur, maar zijn keihard nodig. Boer Brunia laat zien hoe je óók kunt boeren: biologisch en zonder antibiotica of krachtvoer.'
meer zoals dit
Waarom vogels belangrijker zijn dan geld
Het terugbrengen en uitbreiden van de natuur zou wel eens de goedkoopste manier kunnen zijn om de effecten van klimaatverandering in te dammen. En we worden er ook nog eens gelukkig van.
Hoe de boer een spil kan zijn in de woningmarkt
In 2030 moeten er één miljoen woningen zijn gebouwd om de woningnood op te lossen. Nieuwbouwprojecten liggen momenteel stil door de stikstofregeling, dezelfde regeling die Nederlandse boeren dwarszit. De uitweg: hennep.
Nieuwe bomen aanplanten: zo moet het niet
Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat ziet met lede ogen aan hoe oudere bomen vaak plaats moeten maken voor de nieuwe boompjes van grote bedrijven. ‘Als dit bedoeld is om het CO2-probleem op te lossen, dan slaat het nergens op.’
Zo kunnen boeren hun land biodiverser maken
De biodiversiteit in Nederland moet worden hersteld. Maar zijn boeren bereid hun land aan te passen? Natuurbeschermer Jaap Dirkmaat nam de proef op de som.
Zo kan samenleven met de natuur er over honderd jaar uitzien
De mens moet weer gaan samenleven met de natuur in plaats van haar uit te buiten. Maar hoe doe je dat? Wetenschappers van de Universiteit Wageningen bieden een groen-blauw kijkje in de toekomst.
Deze biologische boer laat zich niet tegenhouden door de bank
Boeren liggen onder vuur, maar zijn keihard nodig. Boer Brunia laat zien hoe je óók kunt boeren: biologisch en zonder antibiotica of krachtvoer.'
Boeren, burgers en beren
Als we lezen over het verlies aan biodiversiteit, zinkt de moed ons vaak in de schoenen. Maar de natuur blijkt veerkrachtig en herstelt wonderbaarlijk als de juiste condities worden gecreëerd. VPRO Tegenlicht presenteert een voorhoede van daadkrachtige natuurherstellers in Europa.