Door problemen op te zoeken forceren we vooruitgang volgens Donna Haraway
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
De Amerikaanse bioloog en wetenschapsfilosoof Donna Haraway werd in de jaren tachtig wereldberoemd met haar Cyborg Manifest. Dat ging over de verwantschap tussen mens, dier en machine. Haar werk heeft sindsdien veel invloed gehad op de filosofie, wetenschap en kunst. Als filosoof gebruikt ze taal als haar gereedschap. Ze verzint vaak nieuwe woorden om de vanzelfsprekendheid te doorbreken van de ideeën waarmee we de wereld proberen te begrijpen.
Staying with the trouble Kijk maar om je heen, zegt ze in deze Tegenlicht-uitzending. De ordetroepen en security forces die wereldwijd worden ingezet tegen demonstranten hebben de look van Darth Vader aangenomen. Het zijn gepantserde borstkassen en zwarte uniformen: de esthetiek van de dood. En daar tegenover staan mensen. Gewoon, mensen met een bezwete huid, in kleurige kleren. Die botsing, tussen de ‘Death Star’-esthetiek van de macht en de rommelige, kwetsbare werkelijkheid van het leven, is precies waar we ons nu bevinden.
In zo’n context is de verleiding groot om ofwel in diepe wanhoop te zakken, ofwel te vluchten in blinde hoop op een wonder of een technologisch mirakel. Maar Haraway waarschuwt voor beide. Hoop op een goede afloop, het idee dat the arc of history bends toward justice, dat de geschiedenis uiteindelijk vanzelf uitkomt bij rechtvaardigheid, dat kan ons in een houdgreep houden. We wachten op een happy end dat misschien nooit komt, terwijl we ondertussen vergeten te handelen.
Wat moeten we dan wel doen? Haraway nodigt ons uit om ‘bij de problemen te blijven’: Staying with the trouble. Dat klinkt minder heroïsch dan de wereld redden, maar het is radicaler dan je denkt. Het vraagt om “response-ability”. En dan niet verantwoordelijkheid als een afvinklijstje van ethische principes, maar letterlijk: het vermogen om te antwoorden. Het trainen van je capaciteit om te reageren op de werkelijkheid zoals die is, hoe kapot die ook lijkt.