technologie Aflevering

Error 404: het internet in crisis

Het World Wide Web, ooit symbool van hoop en vrijheid, is 35 jaar later uitgegroeid tot een web van commerciële belangen, afhankelijkheid en desinformatie. Een aantal grote techbedrijven bepaalt wat we zien en doen, terwijl democratie en autonomie onder druk staan. VPRO Tegenlicht onderzoekt hoe het zo ver heeft kunnen komen én hoe we het internet weer van iedereen kunnen maken.

vanaf 5 januari online | zondag 5 januari 22:08 NPO 2

Er gaan wereldwijd steeds meer geluiden op - opvallend genoeg bij veel jongeren - om het monopolie van Big Tech te breken en weer een internet te creëren dat van en voor iedereen is. Een digitale ruimte waar we zelf invloed op hebben, waar we zelf bepalen wat we zien en wat we doen. Tegenlicht onderzoekt in deze aflevering de toekomst van het internet, ‘de digitale ruimte’ die het World Wide Web voortbracht en die nu ons leven zo goed als bepaalt.

Zoekmachines, mail, social media, mobiele telefoons, apps, alle digitale systemen, augmented reality, artificial intelligence: zonder internet werkt niks. Ziekenhuizen liggen plat, er kan niet meer gereisd worden, banken - en dus je rekeningen - zijn onbereikbaar en je verliest contact met alles en iedereen om je heen. Internet is ons leven en tegelijkertijd maken we ons er weinig druk over. Als internet een basisbehoefte is, waarom laten we het dan door een selecte groep bedrijven beheersen?

Tegenlicht spreekt met pioniers en vernieuwers die zich inzetten voor een een beter, gezonder internet dat rekening houdt met onze mensenrechten:

aan deze documentaire werkten mee

 © floor van der meulen

Floor van der Meulen
Floor van der Meulen volgde de Willem de Kooning Academie en groeide uit tot een veelzijdige, prijswinnende filmmaker. De korte film ‘9 days: From My Window in Aleppo’ (2016) waaraan Van der Meulen meewerkte, werd bekroond met de European Film Award. In ‘The Last Male on Earth’ (2019) volgt Van der Meulen de laatste levensdagen van de allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn op aarde, Sudan. Meer weten over haar werk? Luister deze aflevering van Nooit Meer Slapen.

regie
Floor van der Meulen

research
Chris Vijn

camera
Olaf Schuur
Remco Bikkers
Hans Bouma

geluid
Mark Witte
Bente van der Spek
Diego van Uden
Lily van Leeuwen
Jillis Schriel
Greg Miller
Daan Arens

montage
Jouke Dubel

dramaturg
Jurjen Blick

beeldresearch
Paula Witkamp, Barbara Kist

vormgeving
Fien Leeflang

productie
Marie Schutgens

productie-assistent
Amber Wilmsen

uitvoerend producent
Elleke Claessen

eindredactie
Julia Veldman

© VPRO 2025

verhalen bij dit thema

in deze documentaire

    Kim van Sparrentak

    Is Europarlementariër en werkt aan wetgeving om Big Tech te reguleren, waaronder de Digital Fairness Act, en zet zich in voor Europese digitale autonomie.

    ©  tegenlicht

    Ramya Krishnan

    Is advocaat en voert een rechtszaak tegen Meta voor meer controle op social media, een mogelijke doorbraak tegen de macht van Big Tech.

    ©  tegenlicht

    Nabiha Syed

    Voormalig jurist en journalist, vecht voor openheid en creativiteit om zo tot een eerlijker en ethischer internet te komen als directeur van de Mozilla Foundation.

    ©  tegenlicht

    Rudy van Belkom

    Directeur van Stichting Toekomstbeeld der Techniek en pleitbezorger van technologie die rekening houdt met de imperfecties van de menselijke natuur.

    ©  tegenlicht

    Ctrl + Alt + Reclaim

    Een grassroots actiegroep van jonge activisten die strijden tegen verslavende algoritmes, online haat en schendingen van privacy.

    ©  tegenlicht