Harvard-hoogleraar Shoshana Zuboff luidt de noodklok: ze schreef een monumentaal boek over hoe de grootste techbedrijven met onze data omgaan, 'The Age of Surveillance Capitalism'. Hoe krijgen we de zeggenschap terug over onze data? Ze vertelt het in de uitzending 'De grote dataroof'.
hoe kunnen we de zeggenschap over onze data terugkrijgen?
Harvard-professor Shoshana Zuboff schreef een monumentaal boek over de nieuwe economische orde: 'The Age of Surveillance Capitalism'. In deze uitzending van VPRO Tegenlicht trekt Zuboff de sluiers weg van Google en Facebook, en onthult ze een genadeloze gedaante van het kapitalisme waarin niet natuurlijke hulpbronnen, maar de burger zélf als grondstof fungeert. Hoe kunnen burgers de zeggenschap over hun data terugkrijgen?
Het is 2000 en de dot.com-crisis heeft diepe wonden geslagen. Zal de dan nog startup Google het knappen van de internetbubbel overleven? Oprichters Larry Page en Sergey Brin zitten met de handen in het haar. En dan, bij toeval, ontdekt Google dat de ‘restdata’ die mensen achterlaten bij hun zoekopdrachten op het internet zeer waardevol en verhandelbaar zijn.
Deze restdata kunnen namelijk worden gebruikt om het gedrag van de internetgebruiker te voorspellen. Internet-advertenties kunnen zo heel doelgericht en effectief worden ingezet. Een compleet nieuw businessmodel ziet het levenslicht: ‘surveillance capitalism.'
Andere technologiebedrijven als Facebook en Amazon nemen het ‘surveillance capitalism'-model al snel over. Zoveel mogelijk data registreren is het devies.
Niet de data die je opgeeft wanneer je een bestelling doet bij een webwinkel, of de inlogdata van je Facebookpagina, maar juist de ‘ruis’ daaromheen. Alle data die je onbewust prijsgeeft: je likes, surfgedrag, contacten, tijd die je op een webpagina doorbrengt, en meer. Al die informatie wordt systematisch verzameld en gebruikt om jouw gedrag te voorspellen. En jou te sturen.
tips om jezelf tegen dataroof te beschermen
Om ons te beschermen tegen dataroof van grote techbedrijven hebben we betere collectieve regels nodig. Maar tot het zover is, kunnen we zelf ook betere keuzes maken. We zetten er een aantal op een rij.
hoe ontsnappen we aan de grote dataroof?
'De grote dataroof', zo heet Roland Duongs VPRO Tegenlicht-aflevering die in het teken staat van Shoshana Zuboffs boek The Age of Surveillance Capitalism. ‘Ooit was ik van mij, nu ben ik van hen.’
drie docu's over data die je wil zien
We zijn massaal slachtoffer van de grootste dataroof in de geschiedenis, zegt hoogleraar Shoshana Zuboff. Deze drie Tegenlicht-afleveringen voorspelden het al.
vier prikkelende visies op data tijdens de Meet Up
Wie heeft er wel eens Pokemon Go gespeeld? Met die prikkelende vraag begon woensdagavond de meetup naar aanleiding van de Tegenlicht-uitzending ‘De Grote Dataroof’.
Facebook wilt onze geest en ons bewustzijn
Volgens filosoof en publicist Hans Schnitzler leveren wij ons vrijwillig over aan het surveillancekapitalisme, zodat wij de gewetenslast niet meer hoeven te dragen.
vier inzichten om radicaal anders naar migratie te kunnen kijken
Hoe ziet Nederland er over vijftien, twintig jaar uit op migratiegebied? Chris Kijne vroeg het aan hoogleraar arbeids-en migratiegeschiedenis Leo Lucassen. Een verhelderend toekomstgericht gesprek in vier quotes over onder meer migranten uit het Midden-Oosten en de toegang tot onze sociale zekerheid.
future shock: een podcast over de toekomst met makers, doeners en denkers
achter de schermen van de dataroof
#37
→ Beluister de laatste aflevering
Researcher Tom Reijner spreekt met regisseur Roland Duong over zijn uitzending ‘De grote dataroof’: zijn bijzondere ontmoeting met Shoshana Zuboff, over onze naïviteit en onwetendheid omtrent de praktijken van Silicon Valley en wie toch de mensen zijn die deze nieuwe economische orde hebben opgebouwd.
Abonneer je hier: Apple Podcasts, Stitcher of RSS-feed
Via zoekopdrachten, sociale media, cookies en de locatievoorziening op je apparaat weten de techreuzen precies waar je uithangt, wat je doet en wat je bezighoudt – op elk moment van de dag.
Deze data zijn miljarden waard en vormen de grondstof van een nieuwe economie. Terwijl de winsten stijgen, trekken de techgiganten van Silicon Valley steeds meer macht naar zich toe. Intussen wordt de democratie uitgehold en de ongelijkheid in de wereld verder vergroot, aldus Zuboff.
het is hoog tijd dat de burger zich ontdoet van het juk van ‘surveillance capitalism’
Hoe kon het zover komen? Wat zijn de alternatieven?
Met Zuboff verkennen we hoe dit parasitaire economische model ons dagelijkse leven steeds verder infiltreert. Van surfgedrag tot Internet-of-Things-toepassingen als zelfrijdende auto’s en slimme thermostaten.
Kunnen samenleving en politiek nog een vuist maken tegen deze grote dataroof? Volgens Zuboff is het hoog tijd dat de burger zich ontdoet van het juk van ‘surveillance capitalism'.
meer zoals 'De grote dataroof'
Verovering van ons DNA
Estland heeft een biobank opgericht waar binnenkort het DNA van bijna 150.000 inwoners ligt opgeslagen. DNA-analyse heeft de toekomst. Maar hoe beschermen wij onze data?
Kwestie van vertrouwen
Door fake news, gehackte verkiezingen en leugens van wereldleiders heeft het vertrouwen in politici, media en bedrijven een dieptepunt bereikt. Is dat nog te herstellen?
What makes you click
Welke vernuftige slimmigheden en andere digitale wetmatigheden maken dat wij onze digitale winkelwagen zo vol mogelijk gooien?
zoek je een Meet Up over 'De grote dataroof'?
elke maandag per mail alle updates
Op de hoogte blijven van VPRO Tegenlicht? Abonneer je op de nieuwsbrief en ontvang wekelijks het laatste nieuws, achtergronden en extra's bij de uitzendingen.
like VPRO Tegenlicht op Facebook
Ga naar Facebook