Wat vinden Russen eigenlijk van de oorlog?
Het mediaverkeer tussen Rusland en de rest van de wereld is miniem. Het Russische YouTubekanaal 1420 biedt een zeldzaam kijkje in wat Russen van de huidige situatie vinden.
Van alle kanten wordt gerapporteerd over de oorlog in Oekraïne. Maar één perspectief is opvallend afwezig: die van de gewone Rus. Door censuur en de druk die vanuit het Kremlin op burgers wordt uitgeoefend, is het moeilijk te achterhalen wat Russische burgers vinden van de oorlog.
Maar YouTube biedt een inkijkje. De makers achter het Russische YouTubekanaal 1420 gaan de straten op en stellen politiek beladen vragen aan voorbijgangers. Dit doen ze voornamelijk in Moskou. Het levert beelden op van Russen die bang zijn om hun mening te geven, maar het laat ook zien dat er wel degelijk kritiek is. Op Putin, op het annexeren van Oekraïne, op het verdwijnen van de McDonald’s. Per video staat één vraag centraal. VPRO Tegenlicht selecteerde de vier meest opvallende.
De waarheid als wapen
kijk hier de aflevering
Bekijk hier een compilatie
1. Wil je dat Oekraïne bij Rusland hoort?
Hoewel sommige Russen zich afwenden bij het horen van deze vraag, heeft de meerderheid snel een mening klaar: Nee, Oekraïne hoeft niet bij Rusland te horen. Althans, dit zou niet aan politici moeten zijn.
‘Als de Oekraïners bij Rusland willen horen, dan is dat prima. Maar ik denk niet dat dat zo is,' zegt een man. Een andere man is indirect kritisch op Putin. ‘Er is maar één man die dat wil, Oekraïne innemen. Ik zie geen enkele reden. Ze hebben het goed zonder ons, we zijn daar niet nodig.’
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
2. Wat vind je van Zelensky?
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
3. Haat je de Verenigde Staten?
Maar liefst honderd Russen beantwoorden deze vraag. Het overgrote deel hoeft niet na te denken over het antwoord: nee. Velen zeggen überhaupt geen mensen te haten of beginnen over wereldvrede. ‘Ik ben een wereldburger. Ik respecteer iedereen die op deze aarde woont.’
Veel Russen maken een onderscheid tussen de inwoners en de regering van de VS. ‘Ik heb niks tegen de mensen, maar ik haat hun regering.’ Bestaande haat tegen de VS is volgens een jongen vooral het resultaat van Russische propaganda. ‘Als je in de poep stapt, dan is dat bij wijze van spreken al de fout van de VS.’ Anderen voegen toe dat je mensen de acties van hun overheid niet moet aanrekenen. Dat zou men andersom bij de Russen ook niet moeten doen. ‘Het is gewoon makkelijk voor de Amerikaanse regering om te doen alsof álle Russen gek zijn,’ zegt een vrouw. Indirect lijkt ze te zeggen: Putin is dan misschien wel gek, maar wij zijn dat niet.
Een paar keer nemen mensen het woord ‘oorlog’ in de mond. Hoewel het zichtbaar is in de Engelse ondertiteling, hebben de makers het geluid weggedraaid. Wellicht dat ze ervoor willen zorgen dat de video’s niet worden verwijderd. Of misschien willen ze de sprekers beschermen tegen eventuele vervolging vanuit het Kremlin. Toch laten veel Russen zich, al dan niet indirect, kritisch uit over Putin of de keuzes die hij maakt. Een jonge vrouw neemt absoluut geen blad voor de mond. Bij het beantwoorden van de vraag of ze de VS haat, zegt ze: ‘Nee, maar ik haat Putin. Ik wil dat hij wordt veroordeeld en eenzaam sterft in de gevangenis.’
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
4. Mis je de McDonald's?
Er zijn ook video's over meer alledaagse effecten van de oorlog. De sluiting van de McDonald's bijvoorbeeld. Een jongen ziet nog niet direct een probleem. 'Ik ga naar de KFC, dat blijkt nog niet eens zo slecht te zijn.' Als de interviewer vraagt wat hij doet als deze ook wordt gesloten, antwoordt hij: 'Dan ga ik naar de Burger King.' En als deze ook dichtgaat? 'Dan overweeg ik emigratie.'
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
meer zoals dit
Litouwers bellen willekeurige Russen op om te praten over de oorlog
De Russische bevolking krijgt een compleet vertekend verhaal mee over de inval in Oekraïne. Een groep Litouwse vrijwilligers belt daarom iedere dag willekeurige Russen op, om met ze in gesprek te gaan over de oorlog.
De camera als wapen in de strijd om de waarheid
De Oekraïense filmmaker Sergei Loznitsa schreef een boze open brief aan de Europese filmacademie. Hij vond dat de academie de Russische invasie niet sterk genoeg veroordeelde.
Hoe Poetin de democratie tot vijand uitriep
Al sinds het begin van zijn presidentschap is Vladimir Poetin bezig met het uitschakelen van zijn grootste vijand: democratie. Daarbij maakt hij talloze slachtoffers. Wat wil Poetin met de wereld doen?
De waarheid als wapen
Hoe vecht je succesvol tegen desinformatie en leugens? Twee jaar geleden filmde Tegenlicht in Litouwen hoe zogenaamde 'Elfen' vechten tegen Russische trollen. Met de Russische opmars in Oekraïne wordt de strijd tegen deze desinformatie nog heviger uitgevochten.
