Zijn de Nederlandse klimaatdoelen in lijn met de 1.5°C van Parijs?

In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste klimaatbegrippen voor je uit. Deze keer: het Nederlandse klimaatbeleid.
Zijn de Nederlandse klimaatdoelen in lijn met de 1.5°C van Parijs?

In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste klimaatbegrippen voor je uit. Deze keer: het Nederlandse klimaatbeleid.
Ernst-Jan Kuiper - 9 Juli 2022
In december 2021 werd het coalitieakkoord gepresenteerd, waarin het kabinet stelde de klimaatdoelstelling van maximaal 1.5°C van het Parijs akkoord na te streven. De keuze voor het koolstofbudget en de verdeling daarvan die Nederland aanhoudt laten echter zien dat de Nederlandse klimaatdoelen helemaal niet in lijn zijn met de 1.5°C van Parijs, en dat ook nooit zijn geweest.
het CBDR-principe
Vorige maand schreef ik over het koolstofbudget. Zo was het koolstofbudget begin 2020 voor een 50 procent kans om onder de 1.5°C te blijven nog zo’n 500 gigaton CO2, en vermindert dit door de wereldwijde uitstoot met zo’n 40 gigaton per jaar. Het koolstofbudget geeft dus aan hoeveel de wereld in totaal nog kan uitstoten, maar niet hoe dat koolstofbudget vervolgens verdeeld wordt over verschillende landen. Over deze verdelingsvraag kan de wetenschap ook niks zeggen, dat is een politieke afweging.
Hier zijn dan ook afspraken over gemaakt in het Parijs-akkoord. In het akkoord beloven ‘ontwikkelde landen’ (‘developed countries’) namelijk méér te doen en sneller CO2-neutraal te zijn dan de ‘ontwikkelende landen’ (‘developing countries’). Dit geeft de zogenaamde 'landen in ontwikkeling' langer de tijd om te pieken in hun uitstoot en vervolgens hun uitstoot af te bouwen.
In het Parijs-akkoord heet dit 'common but differenciated responsibilities' (CBDR). Oftewel: gemeenschappelijke maar verschillende verantwoordelijkheden, om het klimaatdoel van 1.5°C of ruim onder de 2°C te bereiken. Rijke landen hebben dus een grotere verantwoordelijkheid (genomen) om zowel snellere als diepere reducties in hun CO2-uitstoot te bereiken dan ontwikkelende landen.

Hoeveel CO2 kunnen we nog uitstoten volgens het klimaatakkoord van Parijs?
In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste klimaatbegrippen voor je uit. Deze keer onder andere het koolstofbudget.
'Het koolstofbudget dat Nederland heeft gekozen is niet in lijn met het CBDR-principe van het Parijs-akkoord'

De hitte op Antarctica is het zoveelste teken dat ons klimaat in de extreme gevarenzone zit
Meteorologen spreken van een ‘freak event’. Zowel de Noord- als Zuidpool kampen al een week met extreme hitte. Is dit een aanwijzing dat de aarde nog sneller opwarmt dan we al dachten?

alle artikelen van Ernst-Jan Kuiper
Voor mensen die zich niet dagelijks met het klimaat bezighouden kan het soms verwarrend zijn de discussie over klimaatverandering in de politiek te volgen. In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste begrippen voor je uit.
meer zoals dit

Energy War 2008
Twee jaar geleden besteedde Tegenlicht in Energy War aandacht aan de nijpende vragen rond olie en gas: zou onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen tot oorlogen kunnen leiden? Zullen alternatieve energiebronnen ons redden of dreigen we die race tegen de klok te verliezen? In 2008 is de urgentie van deze vragen door de stijgende vraag en hogere prijzen alleen maar toegenomen.

De zaak Shell
Het klimaatakkoord van Parijs stelt dat de CO2 uitstoot in 2050 gereduceerd moet zijn tot nul. Hoe verloopt de duurzaamheidstransitie van Shell? Wat is er nodig om zo’n groot internationaal bedrijf van koers te laten wijzigen? Bestaat de energiegigant überhaupt nog in 2050? En zo ja, wat voor een bedrijf zal het dan zijn? VPRO Tegenlicht volgt vier mensen die het verduurzamen van Shell als missie hebben: een klimaatadvocaat, een jonge aandeelhouder, een energiejournalist en een voormalig Shell bestuursvoorzitter.

Duurzaam: nu of nooit
Als we toch honderden miljarden gaan uitgeven om de economische crisis te bestrijden, kunnen we dat geld dan ook meteen gebruiken om de omslag te maken naar een duurzame economie met veel minder CO2-uitstoot?

Hoe olie ons kan helpen de klimaatcrisis te bestrijden
Hoe gaan we miljarden tonnen koolstof uit de lucht vangen en duurzaam vastleggen. De lijst van innovatieve bedrijven en projecten groeit snel. Sommigen zullen uitgroeien tot gigantische bedrijfstakken.

Kunnen we samenwerken met de natuur om meer CO2 uit de lucht halen?
Er is enorm veel vraag naar manieren om CO2-uitstoot te compenseren. Gelukkig heeft de natuur er al ervaring mee. Kunnen we samenwerken met de natuur om meer koolstof uit de lucht halen?

Of we het willen of niet, we moeten nu koolstof uit de lucht gaan halen
Er is een wereldwijd systeem op komst dat koolstofdioxide uit de lucht halen beloont. Klimaatbeschermers staan er nog niet bij te juichen, maar met alleen maar afbouwen van de uitstoot wordt de wereld al snel te warm.

Drie jaar na de Urgenda-zaak: hoe staan we ervoor?
Is Nederland eindelijk een beetje verder in de strijd om een leefbare planeet? We praten erover met Urgenda-oprichter Marjan Minnesma, die geschiedenis schreef met de klimaatzaak. 'We hebben nog maar heel weinig tijd om het ergste te voorkomen.'

Vier vragen over ‘direct air capture’
Het lukt ons maar niet om flink minder CO2 in de atmosfeer te brengen. Maar wat als we het er uit kunnen halen? Vier vragen over ‘direct air capture’-technologie.

Waarom warmt de aarde nu zo snel op?
Voor mensen die zich niet dagelijks met het klimaat bezighouden kan het soms verwarrend zijn de discussie over klimaatverandering in de politiek te volgen. In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste begrippen voor je uit. Met deze week de werking van het broeikaseffect.

Hoeveel CO2 kunnen we nog uitstoten volgens het klimaatakkoord van Parijs?
In deze serie legt klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper de belangrijkste klimaatbegrippen voor je uit. Deze keer onder andere het koolstofbudget.