Meer dan twintig procent van de werkende mensen in het Westen heeft het idee dat wat ze doen helemaal geen zin heeft. Toch werken ze zich een ongeluk en verdienen samen miljarden. Waarom stoppen we niet gewoon met die bullshitbanen?
Het is nog erger: er zijn zelfs mensen die zeker weten dat hun werk niets bijdraagt. Soms gaan hun werkzaamheden in tegen al hun principes. Het is werk dat, als het niet zou worden gedaan, door niemand wordt gemist. De wereld zou er zelfs beter van worden, als het gewoon zou blijven liggen.
Het fenomeen ‘bullshitbaan’ werd op de kaart gezet door de Amerikaanse antropoloog David Graeber. Het beeld dat hij schetst, verklaart een hoop hedendaagse fenomenen, waar economen, sociologen en politicologen zich eerder geen raad mee wisten. De almaar uitdijende bureaucratie in bedrijven, bijvoorbeeld, waar niets of niemand effectiever of productiever van wordt. Volgens Graeber is de managerscultuur van vandaag een nieuw feodaal systeem, waarbinnen topmanagers hun koninkrijkjes opbouwen onder de vlag van efficiëntie. De bouwstenen zijn nutteloze afdelingen waar mensen de weg kwijtraken.
Meer
Werk zonder waarde
Volgens antropoloog David Graeber heeft ruim één op de drie werkenden een onzinbaan. Tegenlicht laat een aantal van hen aan het woord.
Ontsnap uit het sprookje van de kleren van de keizer: ga het onderwijs in
Een op de vijf werkende mensen in het Westen vindt zijn eigen baan nutteloos. Zij hebben een bullshitbaan, volgens antropoloog David Graeber. Maar he: je hoeft geen onzinwerk te blijven doen. VPRO Tegenlicht sprak Kees Bakker, opleidingsmanager van iPabo, over hoe je vanuit de bullshit het onderwijs in kan.
Maar er zijn (ex-) werknemers bij wie het kwartje valt. Bij de overheid, in het bedrijfsleven, en bij multinationals doorbreken zij het bullshit-taboe. Hun werk, zeggen ze, slaat nergens op. Ze schetsen een ontluisterend beeld van een kantoortuin waarin de belangrijkste taak van de werknemer is dat hij of zij meespeelt in de bullshitpoppenkast. Hoe lang geloven we nog in betaald werk als het hoogst haalbare?
Met o.a.: David Graeber (antropoloog en auteur van ‘Bullshitjobs’), Katinka van Cranenburgh (consultant ‘ethical business’), Emmie (voormalig communicatiemedewerker), Mehdi (voormalig content manager), Mark (product manager), Jeroen van der Most (voormalig marktonderzoeker, nu AI-kunstenaar) en Eilis Lawlor (politicoloog en economisch socioloog).
Regie: Roland Duong
Research: Henneke Hagen
Productie: Marie Schutgens
meer zoals 'Mijn bullshitbaan'
De klik- en kluseconomie
Silicon Valley zet wereldwijd de arbeidsmarkt op zijn kop. De nieuwe werker is geen kantoorslaaf, maar klikt gewoon even voor een klus. Laten we de klussers spartelen of bieden we ze vaste poldergrond?
Het einde van de manager
De rol van de manager ligt onder vuur. Drie organisaties laten zien hoe zij werknemers de macht geven en zelfsturing de ruimte bieden.
Ons basisinkomen volgens Rutger Bregman
Historicus Rutger Bregman zette vier jaar geleden het basisinkomen op de politieke agenda. Zeker negen Nederlandse steden kondigden experimenten aan. Bregman werd een veelgevraagd spreker over de hele wereld. Hoe staan we er nu voor? En hoe zorgen we ervoor dat het basisinkomen toekomstbestendig kan worden?